Het internet en de boekenwinkels staan er vol mee: zelfhulpboeken. Over ieder thema is inmiddels wel een zelfhulpboek geschreven. De populairste thema’s draaien om gezond eten, of geld verdienen. Maar over specifiekere thema’s, zoals kippen houden, zijn tegenwoordig zelfhulpboeken geschreven. Ik dacht dat zelfhulpboeken een product zijn van deze tijd, totdat ik een boek tegenkwam in een van mijn favoriete boekenwinkels van Utrecht: Steven Sterk.
Boek over boeken
Daar vond ik namelijk ‘The Bookshop of the World – Making and Trading Books in the Dutch Golden Age‘ door Andrew Pettegree & Arthur der Weduwen. De schrijvers, Andrew en Arthur, zijn beiden werkzaam aan de Universiteit van St. Andrews in Schotland. Ik was meteen geïnteresseerd, dus besloot ik het boek te kopen:
Gouden eeuw
In het boek gaat men terug naar de Gouden Eeuw van de Nederlandse Republiek, tussen grofweg 1600 en 1700 na Christus. Nederland maakte toen een enorme culturele en economische bloeiperiode door. Samengevat: scheepvaart, specerijen en schilderijen!
Boekdrukkers
Maar een vergeten feit uit deze periode is dat Nederlanders toen al enorm veel boeken lazen. Toen de Katholieke Spanjaarden definitief Antwerpen hadden ingenomen in 1585, vluchtten bijna 150.000 Protestantse Zuid-Nederlanders, naar Noord-Nederland. Antwerpen was tot 1585 dé boekdrukhoofstad van de wereld, maar na 1585 waren de belangrijkste drukkers naar Amsterdam gevlucht. Logischerwijs vond er daarna een gigantische opleving plaats van de boekdrukkunst in de kersverse Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Ontdekking
Het schoolsysteem in de Republiek was redelijk goed, dus een relatief hoog percentage van de Nederlanders kon lezen. Maar hoe weten we nou wát men graag las? Als ik aan oude boeken denk uit de oudheid, dan denk ik altijd aan grote rijkversierde Bijbels van perkament… maar lazen mensen die ook daadwerkelijk? Andrew en Arthur onderzochten talloze documenten van drukkers en boekveilingen uit de Gouden Eeuw en kwamen tot een verrassende ontdekking.
Maar een heel klein deel van hun drukwerk waren namelijk rijkversierde bijbels… Bijna niemand kon deze dure boeken namelijk betalen. Nee, de gewone mens in die tijd kocht hele andere ‘gewone’ boeken.
‘Gewone’ boeken
Allereerst moeten jullie weten dat een boek in die tijd nog geen kaft had. Als je nu een boek koopt heeft het boek altijd een kaft met een mooi ontwerp. En vaak kan je kiezen uit een zacht, of harde kaft. Maar vroeger bestond dat nog niet. Dus je ging naar een drukker en kocht een stapel met losse papieren, waarop het ‘boek’ gedrukt stond. Als je niet oppaste, dan konden dus zomaar alle pagina’s van je boek wegwaaien. Daarom gingen veel mensen via de drukker, door naar de boekbinder. De binder reeg de pagina’s aan elkaar vast, zodat je het boek gemakkelijker kon lezen. Alleen hele rijke mensen konden duurversierde boeken met kaft betalen, de rest las losse pagina’s zonder kaft.
Het Zelfhulpboek
Andrew en Arthur hadden ontdekt dat een groot deel van de verkoop ging naar het zelfhulpboek. Mensen in de Gouden Eeuw wilden namelijk graag weten hoe zij hun tuin zo mooi mogelijk konden maken. Of hoe zij hun financiele huishoudboekje op orde konden krijgen. Maar andere zelfhulpboeken gingen bijvoorbeeld over hoe je kon leren rekenen… !
Niet bewaard
En nu komt het ironische: Het zelfhulpboek was zo populair en werd zoveel gelezen, dat ze verloren zijn gegaan. Anders dan de dure bijbels, die bijna niemand las… Helaas werd de populariteit van die oude zelfhulpboeken hun ondergang.
Kortom, hoewel wij tegenwoordig een hele andere maatschappij hebben met elektriciteit en internet, ook in 1600 wilden men meer weten over gezond leven, geld verdienen en tuinieren. Zoveel verschillen we dus helemaal niet mensen van 400 jaar geleden.
Afsluiter
Dit is maar een klein beetje info uit het fantastische boek ‘The Bookshop of the World – Making and Trading Books in the Dutch Golden Age‘ door Andrew Pettegree & Arthur der Weduwen Wil je meer te weten komen over deze fascinerende periode uit de Nederlandse Geschiedenis en de invloed die onze rijke boekdrukcultuur gehad heeft? Dan is The Bookshop of the World zeker een aanrader!
Hoe kan ik eigenlijk beginnen met meditatie? Als je jezelf die vraag gesteld hebt, dan ben je hier op het juiste adres. In dit artikel zal ik namelijk een overzicht geven met tips, tricks en resources, zodat jij een vliegende start kan maken in jouw meditatie carrière. Meditatie komt tegenwoordig in allerlei vormen, dus waar moet je beginnen?
Waarom beginnen met mediteren?
Mediteren is duizenden jaren geleden ontstaan in het subcontinent India. Meditatie begon waarschijnlijk als een vuurceremonie om dichterbij de goden te komen staan, maar evolueerde langzaam naar de innerlijke oefeningen die wij allemaal kennen. Tegenwoordig kan meditatie nog een religieus karakter hebben, maar dat hoeft allang niet meer. Jon Kabat-Zinn heeft namelijk tientallen jaren geleden meditatie losgekoppeld van de Boeddhistische context en mindfulness aan het Westen geïntroduceerd. Sindsdien beoefenen mensen over de gehele wereld verschillende vormen van meditatie.
En niet zonder reden, meditatie is gezond voor je geest, lichaam en kwaliteit van leven. Afhankelijk van jouw situatie kan meditatie rust geven of motivatie! Het kan je bijvoorbeeld helpen met het maken van wijze keuzes in moeilijke situaties. Of het kan je helpen dat laatste beetje inspanning op te brengen om dat moeilijke tentamen te leren. Kortom, de toepassingen zijn eindeloos.
Maar juist omdat de waarde van meditatie voor iedereen verschillend kan zijn, is het beginpunt moeilijk. Want hoe weet je wat je nodig hebt en waar je moet beginnen?
Soorten meditatie
Op Welbenullig ben ik eerder ingegaan op verschillende soorten meditaties. Grofweg kan meditatie ingedeeld worden in twee stromingen: mindfulness en concentratie.
Mindfulness
De eerste stroming, mindfulness, komt neer op bewustwording en beschouwing. Dit zijn doorgaans oefeningen die jou in staat stellen tot inkeer en rust te komen, zodat je de mogelijkheid hebt jouw leven te ervaren als toeschouwer, in plaats van piloot. Zo kan je, losgekoppeld van emoties en verwachtingen, bewust worden van terugkerende thema’s in jouw leven. Daarna kan het je helpen inzien wat deze thema’s eigenlijk betekenen en hoe er wijs mee om te gaan. Enkele voorbeelden zijn bijvoorbeeld conflicten met vrienden, of professionele tegenslag, of financiële moeilijkheden. Met nieuwverworven inzicht kan je vervolgens weer met frisse moed jouw leven instappen en nieuwe keuzes maken. Maar mindfulness kan ook helpen met meer lichamelijke problemen, bewustwording van pijn bijvoorbeeld kan helpen jouw houding ten opzichte van pijn te veranderen, zodat je er minder last van hebt.
Concentratie
De tweede stroming, concentratie, komt neer op het genereren van focus en energie. Dit zijn doorgaans oefeningen zoals chanting (herhalen van “Oooohm”) of mantra meditatie, met een focus object, zoals een mandala, beeld of kaars. Deze vormen van meditatie kunnen ook gemakkelijk in groepen gedaan worden. Door de herhaling die in de meditatieoefening zit, worden ademhaling en je hartslag op elkaar afgestemd en raak je in een bepaalde focus. Dit kan helpen als je bijvoorbeeld energie mist om actie te ondernemen, of het gevoel hebt vast te zitten in een bepaalde situatie. Door concentratiemeditatie toe te passen kan je de focus en energie opwekken om door die barrières heen te breken en obstakels te overwinnen. Een voorbeeld kan zijn de moed te verzamelen om toch dat gesprek aan te gaan over je salarisverhoging.
Als we deze twee vormen als kapstok gebruiken, dan zal je zien dat er ontelbare variaties aan op te hangen zijn, met allemaal andere namen, tradities en gebruiken. Ik zal daarom niet net doen alsof ik weet welke variant de beste is, want wat voor mij misschien heel goed werkt, is voor jou misschien momenteel niet wat je nodig hebt. Het is daarom heel erg goed om veel te lezen, te proberen en te ervaren, zodat je uiteindelijk zelf vindt wat het beste is voor jou.
Met dat gezegd hebbende, realiseer ik mij ook weer dat je daar eigenlijk niet zoveel mee kan. Want het beantwoordt nog steeds niet de vraag waar je eigenlijk moet beginnen. Daarom zal ik in dit artikel een heleboel verschillende mogelijkheden presenteren, zodat je zelf een weloverwogen keuze kan maken!
Beginner tips
Creëer een meditatieplek
Als je wilt beginnen met meditatie dan kan het helpen om een speciaal plekje in te richten om te mediteren. Als je bij je meditatieplek zit, dan kan het je namelijk helpen om in de goede sferen te komen. Het kan bijvoorbeeld een klein kastje met een kaarsje zijn, of een kussen in de hoek van je woonkamer, precies zoals jij het wilt.
Bepaal je meditatiedoel
Er is niet één beste manier van mediteren, want voor iedereen kan meditatie wat anders betekenen. Daarom is het belangrijk om voor jezelf te bedenken wat je uit jouw meditatie wilt halen. Ga je voor meer rust, of moet je iets ontrafelen, of wil je juist een oppepper? Als je weet wat je uit je meditatie wilt halen, dan kan het helpen je meditatie richting te geven.
Ervaar en onderzoek gedurende een maand
Spreek met jezelf af om op vaste tijden voor minimaal een maand te mediteren. Ervaar en toets of het een positief effect heeft in je leven. Zo ja, dan heb je goede reden om door te gaan en je meditatie verder te ontwikkelen. Zo niet, dan kan je twee dingen doen: stoppen, of verder onderzoek doen naar andere vormen van meditatie die wellicht beter geschikt zijn voor jou. Het punt is: geef het minstens een maand te tijd, voordat je een oordeel velt. Rome was immers niet in één dag gebouwd.
Laat ik beginnen met het benoemen van informatieve boeken over meditatie, mindfulness en theoretische achtergronden. Met deze boeken kan je jezelf verdiepen in de wereld van meditatie!
Headspace – Voor een hoofd vol leegte door Andy Puddicombe
In dit boek gaat de mede-oprichter van de wereldberoemde mindfulness app ‘Headspace’ dieper in op zijn leerweg door de wereld van meditatie. Andy heeft namelijk zijn leven achter zich gelaten en jaren als Boeddhistische monnik geleefd in Azië. In dit boek legt hij de basisbeginselen uit van meditatie en mindfulness en vertelt hij wat het voor hem heeft betekent. Ook staan er veel tips en tricks in voor de beginnende meditatie-beoefenaar.
Think Like a Monk door Jay Shetty
Ook dit boek is geschreven door een man die jaren heeft geleefd als een monnik. Maar anders dan Andy, heeft Jay als een Vedisch Hindoeïstische monnik geleefd in een Ashram. Hij vertelt over zijn ervaringen in de Ashram en hoe hij zijn lessen heeft kunnen gebruiken om de obstakels in zijn leven te kunnen overwinnen. Hij geeft advies en oefeningen mee, zodat wij de tools krijgen stress te verminderen en zelf discipline kunnen kweken, zodat we onze focus kunnen verbeteren en een betekenisvol leven kunnen bouwen. Jay is momenteel gastheer van de podcast On Purpose, een must listen!
Mindfulness – een praktische gids om rust te vinden in een hectische wereld door Mark Williams en Danny Penman
In mindfulness wordt haarfijn uitgelegd hoe jouw gedachten en gevoelens nou eigenlijk werken. Mark is hoogleraar klinische psychologie aan de universiteit van Oxford en Danny is gerenommeerd journalist. Samen onderzoeken ze de gunstige werking van mindfulness op jouw gedachten en gevoelens. Bovendien geven ze handige tips en oefeningen mee, zodat je de theorie meteen kan toepassen in de praktijk, waarmee je de uitdagingen in je leven stap voor stap de baas kan worden.
The Buddha, Geoff and Me – A Modern Story door Edward Canfor-Dumas
In deze roman wordt hoofdpersoon Ed geconfronteerd met de dagelijkse beslommeringen van het leven. Totdat hij Geoff tegenkomt, een boeddhist met een heel ander perspectief op het dagelijks leven. Wanneer Geoff met een glimlach een café-eigenaresse helpt door met zijn blote handen het riool te ontstoppen, besluit Ed meer van deze bijzondere man te willen leren. In dit boek worden op toegankelijke wijze verschillende Boeddhistische concepten besproken die Ed helpen zijn leven een positieve draai te geven.
A Man’s Search for Meaning – The Classic Tribute to Hope from the Holocaust door Viktor E. Frankl
In a Man’s Search For Meaning beschrijft Viktor hoe de concentratiekampen hem hebben geleerd dat zelfs in de meest vreselijke omstandigheden gewone mensen zoals jij en ik, betekenis kunnen vinden. Mensen die betekenis geven aan hun leven, door anderen lief te hebben, of waardevolle dingen doen voor anderen, hebben de kracht in zich om alles te doorstaan. Nadat Viktor was bevrijd, zou hij nog tientallen jaren werken als neuroloog en psychiater. Hij ontwikkelde zijn eigen vorm van therapie, waarbij hij de nadruk legde op het bouwen van een betekenisvolle toekomst. Een absolute must-read.
Gratis Mediteren
Als je bovenstaande boeken al gelezen hebt, of geen zin hebt om te lezen en meteen wil starten, dan zijn er talloze gratis resources die je kan gebruiken om te beginnen met meditatie. Zo kan je heel vrijblijvend eens aftasten of meditatie iets voor jou is! Hieronder enkele suggesties waarmee je gratis aan de slag kan:
Apps
Insight Timer: een gratis app waarmee je kan luisteren naar concentratie meditatie, mantra meditatie, mindfulness meditatie en nog veel meer. Bovendien zijn er nog talloze praatjes die veel achtergrondinformatie kunnen bieden over oorsprong en voordelen van meditatie. Naast meditatie worden ook andere onderwerpen zoals yoga behandeld. Zeker een aanrader!
Headspace: misschien wel de beroemdste meditatie app van de wereld. Headspace, mede opgericht door bovengenoemde Andy Puddicombe, kan je naar meditatie en mindfulness sessies luisteren, als ook sessies die slaap en stress verbeteren. De app heeft een gratis en betaalde sectie. Als het je bevalt dan kan ik zeker aanraden je in te schrijven.
Aura: in deze app krijg je dagelijks een 3-minuut durende mindfulness sessie, gericht op jouw welzijn. Eerst vul je een aantal vragen in, zodat de app zich helemaal kan toespitsen op jouw benodigdheden.
Youtube
Goodful is een lifestyle Youtube-Kanaal gericht op meditatie en gezonde levensstijl. Met meer dan 1 miljoen volgers en honderden filmpjes is dit een goede plek om meer te leren over meditatie en een gezonde levensstijl.
Calm is een youtube-kanaal van de beroemde meditatie app Calm. Zowel de app, als het youtube kanaal staan boordevol meditatie en mindfulness content. Zeker een goed startpunt als je wilt leren mediteren.
Tara Brach is een gerenommeerd Amerikaans psychologe en boeddhist. Op haar youtube kanaal kan je talloze filmpjes vinden met content over meditatie en boeddhisme. Veel uitleg en interviews waarmee je diep in de achtergronden kan duiken.
Podcasts
10% Happier is een podcast door Amerikaans presentator Dan Harris over meditatie. Nadat hij op live-TV een paniekaanval had gekregen, is Dan gaan mediteren. In deze podcast kan je luisteren naar meditaties en interviews met experts.
The Mindfulness Meditation Podcast with Danny Ford is een podcast waarin Danny, een psychotherapeut, de luisteraar helpt met het ontwikkelen van een dagelijkse meditatie routine. Echt een aanrader!
Mindfulness in 8 Weeks: 20 minutes a day program is een podcast die je samen kan gebruiken met het gelijknamige boek over meditatie. Met name voor beginners is dit een fijne podcast waarmee je rustig kan beginnen met de basisbeginselen van meditatie in korte sessies.
Meditatie eCursussen
Er zijn ook hele goede betaalde cursussen te vinden om te beginnen met meditatie of juist voor meer diepgang. Meestal bestaan deze cursussen uit meerdere filmpjes en teksten die dieper ingaan op de achtergronden en methodes van verschillende meditatievormen. Ook is er vaak de gelegenheid online vragen te stellen, zodat je antwoord kan krijgen toegespitst op jou. Hoewel niet noodzakelijk, deze cursussen zijn vaak goede investeringen in jezelf.
Dit is een 8-weekse Mindfulness cursus inclusief audiobestanden, video’s en email-contact. De cursus is een dagelijks stappenplan voor mensen die aan de slag willen met Mindfulness en meer rust willen ervaren en minder stress.
Leven in het Nu geeft je praktische inzichten en oefeningen om minder te denken, meer te ontspannen en bewuster te genieten van elk moment. Volg de 13 lessen en de 10 uitgebreide audio-oefeningen, stap volledig uit je hoofd – en geniet van Leven in het Nu!
Shambala is een groot Engels platform met tientallen cursussen over meditatie in alle vormen en maten. Wat dit platform bijzonder maakt is dat het ook veel achtergrondinformatie biedt over boeddhistische, hindoeïstische en zelfs Christelijke achtergronden van meditatie. Kortom, voor ieder wat wils.
Tot slot
Ik hoop dat je met alle informatie kan beginnen met meditatie.. Er zijn nog talloze andere bronnen die we kunnen aanwenden, dus wees niet getreurd als je al het bovenstaande uitgespeeld hebt. Ik zal dit artikel blijven updaten!
Zijn samenvattingen van duizenden non-fictie boeken je geld waard?
Inleiding
Ik hou heel erg van lezen. Zo heb ik met mijzelf afgesproken dat ik iedere dag één bladzijde lees van een boek. Maakt niet uit wat voor boek, fictie, non-fictie, comics, you name it. Lezen is zo goed voor je: Niet alleen ontspant het mij voor het slapen gaan, maar het stelt mij ook in staat om ontelbare verhalen, perspectieven en adviezen te ervaren die ik anders nooit zou tegenkomen. Altijd als het over lezen gaat, raad ik altijd mensen aan te proberen één bladzijde per dag te lezen. ‘Het is voeding voor je geest’, zei mijn opa altijd.
Als je eenmaal begint met lezen en je vindt een genre of onderwerp leuk, dan duurt het niet lang voordat je meegezogen wordt in de tekst. Ik hoop dat je dat gevoel kent, want het is heerlijk. Bij mij heeft het echter geleid tot een ander probleem: ik heb zoveel boeken ‘in de wachtrij’, dat ik bijna bang ben mijn stapel nooit af te ronden. Waarom zou je dat willen is dan de vraag… lezen doe je immers voor het plezier. Dat is waar, maar soms lees ik boeken omdat ik benieuwd ben naar de essentiële informatie, tips, of adviezen. Dat zijn boeken waar de rest van de tekst mij minder uitmaakt.
Samenvattingen
In mijn studententijd moesten wij altijd grote dikke tekstboeken leren over geneeskundige thema’s. Het heeft mijn studie enorm geholpen toen ik de keuze ging maken om goede samenvattingen te maken of lezen van anderen. Immers hoefde ik niet meer alle niet-essentiële tekst te lezen, maar alleen maar de kern. Na mijn studententijd ben ik veel meer andere boeken gaan lezen, maar nog steeds zijn er veel boeken waarvan ik alleen de essentie wil.
Ik ben daarom op zoek gegaan naar een app die samenvattingen maakt van non-fictie boeken. Je kent wel dat soort type boeken, zoals ‘The 7 Habits of Highly Effective People’ door Stephen R. Covey. Van dit soort boeken hoef ik niet 400 pagina’s te lezen, maar ik wil wel in een kort overzicht zien wat dan die 7 Habits zijn. Een korte samenvatting heb je zo doorgenomen, een boek doe ik doorgaans een week over
Blinkist App
Hoewel er tegenwoordig veel apps zijn waarin je gemakkelijk audioboeken kan luisteren, had ik nog niet eerder een goede app gevonden die goede samenvattingen publiceerde. Totdat ik Blinkist tegenkwam. Blinkist is een app die je in iedere appstore kan downloaden op je smartphone. Daarna kan je een gratis account aanmaken en meteen beginnen met scrollen door hun gigantische bibliotheek.
Door aan te geven in welke genres je geïnteresseerd bent, kan blinkist je bovendien helpen met suggesties. Zo is er altijd wat te lezen uit één van de onderstaande genres.
Alle genres bij elkaar
de content
Bij ieder boek staat bovenaan de titel en de auteur. Daaronder staat de geschatte leestijd van de samenvatting en de hoeveelheid Blinks. De Blinks zijn de samengevatte kernpunten die door Blinkist zijn herkend als essentieel in het betreffende boek. De hoeveelheid Blinks kunnen verschillen per boek, maar iedere Blink bestaat uit niet meer dan een paar alinea’s tekst, waarin een essentieel punt staat uitgelegd. Het mooie van dit systeem is dat je iedere Blink apart kan aanklikken. Mocht je dus niet alle Blinks interessant vinden, dan hoef je ze dus niet allemaal te lezen (scheelt weer tijd)! Als laatste staat er bij ieder boek ook nog een algemene beschrijving en voor wie het boek bedoeld is. Ook dit helpt je te bepalen of de samenvatting je tijd waard is.
Audioblinks
Tegenwoordig moet ik vaak in de auto naar mijn werk rijden en kan ik tijdens het rijden natuurlijk niet lezen. Hoewel ik soms radio luister, of podcasts, luister ik ook graag naar interessante audioblinks! Ieder boek is namelijk ook luisterbaar in Blinkist, waardoor de waarde van de app vele malen wordt vergroot. Zo kan ik ook luisteren tijdens het hardlopen, schoonmaken, of koken bijvoorbeeld. En als ik even iets niet goed verstaan heb, kan ik altijd de tekst teruglezen.
gratis of betaald?
Wanneer je voor het eerst inlogt kan je je aanmelden voor een gratis 7-daagse trial, waarin je toegang hebt tot alle boeken. Ik kan je zeer aanraden de gratis trial uit te proberen, zodat je eens kan kijken of de samenvattingen in Blinkist je bevallen.
Na de trial kan je ervoor kiezen een gratis account aan te houden, maar je gratis account is beperkt. Zo krijg je iedere dag een gratis boek van de Blinkist redactie, maar kan je verder alleen maar scrollen door de bibliotheek en inhoudsopgaven bekijken. Dat is wel jammer.
Wanneer de samenvattingen je bevallen is de betaalde variant dus veel aantrekkelijker! Maar wat krijg je eigenlijk als je een boek uitgekozen hebt?
Meer ervaringen
Misschien lees je dit artikel omdat je geïnteresseerd bent in het downloaden of kopen van Blinkist, maar twijfel je nog, omdat je meer ervaringen wilt zien. Op het moment van schrijven staan er in de verschillende appstores vele tienduizenden recensies van gebruikers en komt de gemiddelde score in de App Store op 4.77/5 sterren en in de Google Play Store op 4.44/5 sterren. Zie hieronder nog een aantal ervaringen van gebruikers:
Prijzen
Wanneer je van plan bent om betaald gebruiker van Blinkist te worden, dan zal het een aangename verrassing zijn dat de prijzen erg schappelijk zijn. Als je veel naar boeken en blinks luistert, dan kan ik aanraden het jaarabonnement te nemen, omdat daar een 49% korting in zit! Als je het een maand wilt uitproberen dan kan dat ook, maar tegen de volle prijs:
Cadeau
Mocht je dit allemaal lezen, maar eigenlijk Blinkist willen aanschaffen voor een jarige jop, of een afstudeerder, of wie dan ook, dan is ook daarvoor de optie! Je kan blinkist namelijk cadeau doen. Zo maak je iemand blij met een heel origineel cadeau!
Conclusie
Kortom, als je op zoek bent naar en app waarin je snel veel informatie kan lezen en luisteren uit duizenden verschillende boeken, dan is Blinkist iets voor jou! Er zijn een gratis optie, een 7-daagse trial en betaalde abonnementen waaruit je kan kiezen. Geïnteresseerd?
Over de voordelen van Yoga op basis van 50 studies met het hoogste wetenschappelijke niveau.
Ben je benieuwd naar de verschillende voordelen die yoga heeft op de gezondheid? Wil je nu echt betrouwbare informatie op basis van grondig onderzochte wetenschappelijke bronnen? Dan ben je hier op de juiste plek. Want ik ga in dit artikel de voordelen van yoga bespreken uit 50 medisch wetenschappelijke studies van het hoogste wetenschappelijke niveau.
Dit zijn enorm grote onderzoeken die systematisch alle kleinere studies meenemen in hun analyses. Deze studies worden systematische reviews en/of meta-analyses genoemd. Momenteel gelden systematische reviews en meta-analyses als de belangrijkste hoekstenen van wetenschappelijke kennis. Kortom, dit is informatie die ook gebruikt wordt door dokters en andere zorgverleners. Daarom ga ik nu voor jullie de belangrijkste conclusies van 50 studies samenvatten over de gezondheidsvoordelen van yoga.
Nog wat huishoudelijke mededelingen: Aan het einde van dit artikel zullen referenties naar alle besproken studies staan, mocht je deze zelf nog willen lezen! Ik zal iedere paragraaf met nieuwe studie beginnen met het jaartal waarin de studie gepubliceerd was met de auteursnaam van de hoofdonderzoeker. De volgorde is op basis van meest recent gepubliceerd (hoog) naar langst geleden gepubliceerd (laag). Tussen haken [..] staat overigens het referentienummer van de studies, zodat je zelf met de referentielijst de artikelen kan opzoeken.
Mocht je trouwens geen zin hebben om alle 50 samenvattingen te lezen, dan kan je ook verder scrollen naar de samenvatting die onderin het artikel staat.
Alright…. Let’s go!
Overzichtstabel
Specificatie
Voordeel Yoga
Studie
Algemeen
beter lichamelijk en geestelijk welzijn
5, 8, 25
Algemeen
en ook verbetering immuunsysteem
10, 27, 43
(Borst)kanker
niet alleen beter lichamelijke conditie, afdrijven vochtophopingen, beweeglijkheid, maar ook minder stress, angst en depressie, waardoor betere kwaliteit van leven
14, 17, 24, 33, 45, 46
Ouderen
bijvoorbeeld beter geheugen, denkvermogen, welzijn en kwaliteit van leven
17, 24, 33, 47
Suikerziekte type 2
ondersteunt ook onderhoud van goede waarden bloedsuiker, gewicht en cholesterol
4, 26, 37, 38
Schizofrenie
niet alleen, minder psychiatrische klachten, maar ook minder stress, angst en depressie. Tot slot ook beter welzijn, sociale functioneren en kwaliteit van leven
42, 48, 49
Chronische longziekten
Yoga-ademhalingsoefeningen verbeteren niet alleen de lichamelijke conditie, maar verminderen ook ademhalingsproblemen
12, 16, 18
Menstruatie
minder pijn
1, 44
Hart- en Vaatziekten
ten eerste minder kans op milde hartaandoeningen. Bovendien ook minder overgewicht, betere bloedwaarden (bloedsuiker, cholesterol) en betere kwaliteit van leven
7, 39
HIV/AIDS
minder stress, angst en depressie. Bovendien ook beter kwaliteit van leven
10, 21
Rouw/Angst/Trauma
kan helpen met coping. Ook minder angst en betere lichaamsconditie
2, 3, 9, 13, 40
Hersenafwijkingen
kan helpen bij herstel geheugen en lichaamsfunctie. Daarnaast ook minder stress, angst en depressie
20, 28, 34
Gewrichtsaandoeningen
beter beweeglijkheid en kwaliteit van leven. Tot slot, minder pijn
23, 31, 32, 50
13 gezondheidsvoordelen op een rij. Zie de aparte studies hieronder voor meer uitleg.
Resultaten 50 studies
1. Pijn en kramp rondom menstruatie – Juli 2021 door R. Lopez-Liria en anderen (e.a.):
Dit onderzoek keek naar het effect van lichamelijke oefeningen, waaronder yoga, op pijn en kramp rondom de menstruatie. Wat bleek? Vrouwen die regelmatig yoga beoefenen kunnen minder heftige pijn rondom de menstruatie ervaren in vergelijking met vrouwen die geen yoga beoefenen. Ook werd betere flexibiliteit en spierkracht genoemd als voordelen van yoga.
2. Slachtoffers van geweld– Juni 2021 door A.K. Mazzio e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van yoga op het herstel van mensen die slachtoffer zijn geworden van geweldsincidenten. Hoewel onderzoek en bewijs op dit vlak nog in de kinderschoenen staat, laten resultaten voorzichtig zien dat yoga kan helpen bij het fysiek en psychologisch herstel na geweld. Het werkte echter minder goed voor mensen bij wie yoga niet past bij hun persoonlijkheid en overtuiging.
3. Verlies en rouw – April 2021 door J. Williams e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van lichaamsbeweging, waaronder yoga, op het herstellen na verlies en rouw. Resultaten lieten zien dat yoga kon helpen met de coping van het verlies. Bovendien hielp yoga met het terugdringen van klachten van post-traumatisch stresssyndroom en depressie.
4. Suikerziekte type 2 – April 2021 door V. Venugopal e.a.
Dit onderzoek keek naar de effecten van yoga als ondersteunende therapie bij mensen die worden behandeld voor suikerziekte type 2. De resultaten lieten voorzichtig zien dat ondersteunende yoga kan helpen bij het verbeteren van glucosewaarden en HbA1c-waarden in het bloed bij mensen met suikerziekte.
5. Zorgverleners en studenten – Mei 2021 door S.D. Ciezar-Andersen e.a.
Dit onderzoek keek naar de effecten van yoga op de fysieke en psychische gezondheid van zorgverleners en studenten. Resultaten lieten zien dat zorgverleners en studenten minder stress, angst, depressie en spierpijn ervaarden wanneer zij aan yoga deden.
6. Geheugen en denkvermogen bij ouderen – Februari 2021 door S. Hoy e.a.
Dit onderzoek keek bij ouderen naar het effect van yoga op het geheugen en denkvermogen. Resultaten lieten voorzichtig zien dat zowel geheugen als denkvermogen verbeterden bij ouderen die aan yoga deden.
7. Preventie van een hartaanval – December 2020 door J. Li e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van yoga op de preventie van een hartaanval, op sterfte na een hartaanval, op kwaliteit van leven bij een hartaanval en op meetbare risicofactoren (bijv. cholesterol en bloeddruk). Wat bleek? Mensen die aan yoga doen hadden minder kans op milde hartaandoeningen en hadden betere bloedwaarden. Yoga verlaagde echter niet het risico op overlijden bij een ernstige hartaanval. De kwaliteit van leven was weer wel beter bij mensen die yoga deden en hartklachten hebben.
8. Mentale gezondheid in coronatijd – December 2020 door J.H. Puyat e.a.
Dit onderzoek deed onderzoek naar het effect van thuis-yoga op de mentale gezondheid tijdens de lockdowns van de coronapandemie. Het bleek dat yoga, samen met lichaamsbeweging en ontspanningsoefeningen, kon bijdragen aan het verminderen van stress, angst, depressie en zorgen.
9. Angstklachten – November 2020 door W.W.Y. So e.a.
Dit onderzoek vergeleek het effect van mindful oefeningen (zoals yoga) en niet-mindful oefeningen (zoals sporten) op het verminderen van angstklachten bij mensen. De resultaten lieten zien dat met behulp van yoga de angstklachten van mensen beter werden teruggedrongen dan bij niet-mindful lichaamsbeweging.
10. Immuunsysteem en psychische klachten bij HIV – Oktober 2020 door T. Jiang e.a.
Dit onderzoek deed onderzoek naar het effect van yoga bij mensen met HIV op de psychische gezondheid en de kracht van het immuunsysteem. Wat bleek? Yoga ondersteunde het afweersysteem van mensen met HIV, met name als zij pasgeleden de diagnose gekregen hadden. Yoga had ook een positief effect op stress, angst en depressie. Bovendien werd de kwaliteit van leven beter van mensen met HIV.
11. Denkvermogen en mentaal welzijn bij ouderen – Augustus 2020 door S. Chobe e.a.
Dit onderzoek heeft gekeken naar het effect van yoga op denkvermogen en mentaal welzijn bij ouderen. Net zoals de onderzoekers van studie 6, lieten de resultaten voorzichtig zien dat yoga het geheugen en denkvermogen kan ondersteunen bij ouderen. Dit onderzoek liet ook zien dat yoga een positief effect had op depressieve klachten bij ouderen.
12. Yoga-ademhalingsoefeningen en de luchtwegen – Mei 2020 door R. Jayawardena e.a.
In dit onderzoek onderzocht men het effect van yoga-ademhalingsoefeningen (pranayama) op mensen met klachten van de luchtwegen, zoals astma of COPD. Wat bleek? De yoga-ademhalingsoefeningen hielpen bij het verminderen van de ernst en frequentie van astma-aanvallen. Astmapatiënten hoefden minder vaak te ‘puffen’ met medicatie. Bij mensen met COPD hielp het bij het verminderen van benauwdheid & hoesten en verbeterde de lichaamsconditie & beweeglijkheid.
13. Lichamelijke conditie bij jongeren met psychische klachten – Mei 2020 door R. Carney e.a.
Dit onderzoek heeft gekeken naar het effect van lichaamsbeweging, waaronder yoga, op de lichamelijke conditie van jongeren met psychische klachten. De resultaten lieten zien dat yoga vooral uitgevoerd werd door jong vrouwen en minder door jongemannen. Met name in de eerste paar weken leek yoga te leiden tot verbetering van lichaamsbeweging, maar daarna verdween het positieve effect.
14.Lichamelijk en geestelijk welzijn bij darmkanker – Mei 2020 door M. McGettigan e.a.
Dit onderzoek keek naar de effectiviteit en veiligheid van lichamelijke oefeningen, waaronder yoga, bij mensen met darmkanker. Het effect van lichamelijke oefeningen, zoals yoga, op het verbeteren van de algehele lichamelijke gezondheid was niet duidelijk bij mensen met darmkanker. Al leek het wel te helpen met vermoeidheidsklachten. Bij sommige mensen leidden de oefeningen echter tot spier-, nek- en rugpijn. Het leek ook geen effect te hebben op het geestelijke welzijn van mensen met darmkanker.
15. Gezondheid van de hersenen – December 2019 door N.P. Gothe e.a.
Deze studie onderzocht het effect van yoga op de gezondheid van de hersenen. De resultaten laten voorzichtig zien dat yoga een positief effect heeft op de biologische structuur en functie van verschillende hersenonderdelen, zoals de hippocampus, amygdala, prefrontale cortex, cortex cingularis en het brein netwerk. Dit zou kunnen betekenen dat yoga mogelijk kan helpen bij het verlagen van het risico op neurodegeneratieve ziekten, zoals Alzheimer.
16. Angst en depressie bij COPD – December 2019 door Z. Li e.a.
Deze studie keek naar het effect van mind-body oefeningen, zoals yoga en tai chi, op angst- en depressieve klachten bij mensen met de chronische longziekte COPD. Resultaten lieten zien dat yoga hielp bij het verminderen van angst- en depressieve klachten bij mensen met COPD. Yoga leek met name te helpen bij ouderen van 70+ met COPD en die ook al langer bekend zijn met angst (≥10 jaar). Bijvoorbeeld als zij gedurende 24 weken, 2-3x per week, yogasessies van 30-60min deden.
17. Vochtophoping (lymfe-oedeem) na behandeling van borstkanker – Augustus 2019 door C.W. Wei e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van yoga als ondersteunende behandeling, bij vrouwen die aan het herstellen waren van hun behandelingen voor borstkanker. Hoewel yoga als ondersteunende therapie voor veel vrouwen tijdelijk hielp (2 maanden), bleek het op de lange termijn niet bij te dragen aan het verminderen van vochtophoping en verbeteren van schouder- en rug bewegingen.
18. Longfunctie en conditie bij COPD – Juli 2019 door H. Cramer e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van yoga en yoga-ademhalingsoefeningen op meetbare longfunctietests, conditietests en kwaliteit van leven bij mensen die lijden aan de chronische longziekte COPD. De resultaten lieten zien dat de longfunctietests, conditietests en kwaliteit van leven allemaal verbeterden wanneer mensen met COPD aan yoga-ademhalingsoefeningen deden. Yoga zonder ademhalingsoefeningen leek geen effect te hebben.
19. Kwaliteit van leven tijdens zwangerschap – Maart 2019 door N. Liu e.a.
Deze studie onderzocht het effect van yoga op de kwaliteit van leven bij vrouwen die zwanger zijn. De resultaten lieten zien dat vrouwen die zwangerschapsyoga in groepslessen deden, zich lichamelijk, mentaal, emotioneel en sociaal beter voelden.
20. Herstel bij niet-aangeboren hersenafwijkingen – Februari 2019 door K. Silveira e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van yoga op het lichamelijk, geestelijk en psychologisch herstel van mensen met niet-aangeboren hersenafwijkingen, zoals een herseninfarct, of hersenbloeding. Hoewel er nog maar weinig onderzoek gedaan is in dit gebied, lieten resultaten voorzichtig zien dat yoga kon helpen bij het herstellen van geheugen en lichamelijke motorfuncties.
21. Geestelijk welzijn bij HIV/AIDS – Februari 2019 door E.M. Dunne e.a.
Deze studie keek naar het effect van yoga op het geestelijk welzijn van mensen met HIV en mensen met AIDS. De resultaten suggereren dat voor zowel mensen met HIV als AIDS, yoga lijkt te helpen bij het verminderen van stress en angstklachten. Ook lijkt het positieve gevoelens en emoties te versterken.
22. Mind-body oefeningen bij ouderen – December 2018 door Y. Zhang e.a.
Zoals bij nummer 6 en 11, kijkt ook deze studie naar het effect van mind-body oefeningen, waaronder yoga en tai chi, op het denkvermogen bij ouderen. Resultaten laten zien dat mind-body oefeningen, zoals yoga, positieve effecten heeft op het denkvermogen, geheugen, leervermogen en taalvermogen bij ouderen. Yoga had bij sommige ouderen echter geleid tot blessure van het kruisgebied en duizeligheid.
23. Gewrichtsklachten in de knie – Augustus 2018 door Y. Wang e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van yoga op gewrichtsklachten van de knie vanwege slijtage of reumatoïde arthritis. Resultaten lieten zien dat regelmatig yoga doen bijdroeg aan het verminderen van pijnklachten, verbeteren van de beweeglijkheid en verbeteren van kwaliteit van leven bij mensen met knieklachten.
24. Veiligheid na borstkankerbehandeling – Juni 2018 door D. Panchik e.a.
Dit onderzoek keek naar de veiligheid van verschillende lichaamsoefeningen, waaronder yoga, om vochtophoping (lymfe-oedeem) te verminderen bij vrouwen na hun borstkankerbehandelingen. De resultaten lieten zien dat yoga veilig is.
25. Welzijn op kantoor – Mei 2018 door S. Abdin e.a.
Deze studie keek tijdens werk naar het effect van lichaamsbeweging, zoals yoga, op het welzijn van werknemers op kantoor. De resultaten waren echter niet geheel duidelijk door tekortschieten van onderzoeksmethoden. Het lijkt erop dat yoga kan helpen bij verbeteren van welzijn op kantoor, maar het is niet duidelijk of dit specifiek door yoga komt, of lichaamsbeweging in algemene zin.
26. Suikerziekte type 2: yoga versus lichaamsbeweging – April 2018 door R. Jayawardena e.a.
Dit onderzoek vergeleek het effect van yoga en lichaamsbeweging op de gezondheid van mensen die lijden aan suikerziekte type 2. In vergelijking met normale lichaamsbeweging, lijken de resultaten te suggereren dat yoga beter helpt met het reguleren van de bloedsuikerwaarden, zoals HbA1c. Meer onderzoek is echter nodig voordat harde conclusies getrokken kunnen worden.
27. Effecten op het immuunsysteem – Februari 2018 door R.I. Falkenberg e.a.
Deze studie heeft onderzocht wat het effect is van yoga op het immuunsysteem. Hoewel er nog niet veel onderzoeken zijn in dit gebied, laten resultaten al zien dat yoga kan bijdragen aan het verminderen van ontstekingseiwitten, zoals interleukine-1beta, interleukine-6 en TNF-alfa. Ook lijkt yoga de cellulaire afweer (bijv. witte bloedcellen) te ondersteunen. Dit suggereert dat yoga kan helpen bij mensen die leiden aan ontstekingsziekten, maar dit moet nog verder onderzocht worden.
28. Herseninfarct en multiple sclerose bij volwassenen en kinderen – Februari 2018 door D. Veneri e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van yoga bij mensen (volwassen en kind) met herseninfarct of multiple sclerose op het lichamelijk functioneren, lichaamsactiviteit en kwaliteit van leven. Hoewel yoga geen effect leek te hebben op lichaamsfuncties of lichaamsactiviteit, leek het de kwaliteit van leven wel te verbeteren. Zeker wanneer het yoga groepslessen betrof.
29. Effecten van ademhalingsoefening: Bhramari Pranayama – Januari 2018 door M. Kuppusamy e.a.
Deze studie onderzocht de verschillende effecten die yoga-ademhalingsoefening hebben op het lichaam. De resultaten lieten zien dat Bhramari Pranayama met name een effect heeft op het parasympatisch zenuwstelsel, het gedeelte wat doorgaans wordt geassocieerd met ontspanning. Zo bleek het de bloeddruk en hartslag te verlagen. Ook had het positief effect op denkvermogen. Het hielp zelfs de klachten van tinnitus (oorsuizen) te verlichten.
30. Effect op de genen en genexpressie – Juni 2017 door I. Buric e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van mind-body oefeningen, waaronder yoga, op de genen en genexpressie in ons DNA. Het blijkt dat mind-body oefeningen zoals yoga leiden tot verminderde activiteit van een eiwit genaamd nuclear factor kappa B. Daartegenover wordt dit eiwit juist hyperactief wanneer genexpressie onder chronische stress staat. Dit lijkt te suggereren dat mind-body oefeningen kunnen bijdragen aan risico’s verlagen van ontstekingsziekten.
31. Impact op slaapkwaliteit bij reumatoïde arthritis – Juni 2017 door S. McKenna e.a.
Deze studie keek naar het effect van yoga, maar ook andere lichaamsoefeningen, op de slaapkwaliteit bij mensen met de gewrichtsaandoening reumatoïde arthritis. De resultaten bleken echter niet consistent. Het is dus vooralsnog onduidelijk of yoga kan helpen bij het verbeteren van slaap bij mensen met reumatoïde arthritis.
32. Verminderen klachten van lage rugpijn – April 2017 door R. Chou e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van verschillende niet-medicamenteuze therapieën op het verminderen van lage rugpijnklachten. Onder andere yoga, maar ook mindfulness en ademhalingsoefeningen werden onderzocht. Yoga lijkt met name te kunnen helpen bij mensen die lijden aan chronische lage rugpijn.
33. Gunstig effect yoga bij borstkanker – Januari 2017 door M. Galliford e.a.
Net zoals bij onderzoek nummer 17 en 24, heeft ook dit onderzoek gekeken naar het effect van yoga op mensen met borstkanker. Deze studie was meer toegespitst op algemene psychologische effecten, zoals kwaliteit van leven, angst, stress, depressie en sociaal functioneren. Ook is gekeken naar stresshormonen, immuunsysteem-activiteit en slaapkwaliteit. De resultaten lieten verbeteringen zien van iedere bovengenoemde eigenschap en een algemene verbetering van kwaliteit van leven bij mensen met borstkanker.
34. Chronische zorg na herseninfarct – Januari 2017 door T. Thayabaranathan e.a.
Deze studie heeft onderzocht wat het effect op de gezondheid was bij mensen die chronisch zorg nodig hebben nadat zij een herseninfarct gehad hebben. Uit resultaten blijkt dat yoga kan helpen bij het verminderen van angst- en depressieve klachten in deze groep.
35. Onbegrepen buikpijn bij kinderen – Januari 2017 door R.A. Abbott e.a.
Dit onderzoek heeft gekeken naar het effect van yoga op onbegrepen buikpijn (zonder lichamelijk aanwijsbare oorzaak) bij kinderen. Uit de resultaten blijkt echter dat yoga geen effect heeft op het verminderen van onbegrepen buikpijn bij kinderen.
36. Lichaamsbeweging bij kinderen in het autisme spectrum – December 2016 door E. Bremer e.a.
Deze studie heeft onderzocht of verschillende vormen van lichaamsbeweging, waaronder yoga, positieve invloed kan hebben op gedrag bij kinderen in het autisme spectrum. Resultaten laten zien dat yoga mogelijk helpt met typisch gedrag, sociaal-emotioneel functioneren, denkvermogen en aandacht. Paardrijden en vechtsporten leken echter het beste te helpen.
37. Suikerziekte type 2 en bloedsuikers – Maart 2016 door L.W. Pai e.a.
Net zoals de onderzoeken met nummers 4 en 26, heeft ook dit onderzoek gekeken naar het effect van yoga op de bloedsuikers bij mensen met suikerziekte type 2. Net zoals de eerdergenoemde onderzoeken leek yoga te helpen bij het reguleren van bloedsuikerwaarden, zoals het HbA1c.
38. Suikerziekte type 2 – December 2015 door K.E. Innes e.a.
Net zoals nummer 4, 26 en 37 heeft deze studie gekeken naar het effect van yoga op bloedsuikers bij mensen met suikerziekte type 2. Ook in deze studie werd het positieve effect van yoga aangetoond op de bloedsuikerspiegels.
39. Gezondheid van het hart en bloedvaten – December 2015 door J.L. Barrows e.a.
Deze studie heeft onderzoek gedaan naar het effect van yoga op de gezondheid van het hart en bloedvaten. Uit de resultaten bleek dat yoga positief effect had op het verlagen van de bloeddruk, verlagen van bloedsuikers, verminderen van overgewicht en verlagen van ongezond cholesterol. Het is echter nog niet helemaal duidelijk hoe yoga dit precies doet, merkten de onderzoekers op.
40. Herstel na een traumatische ervaring – December 2015 door R.J. Macy e.a.
Dit onderzoek heeft gekeken naar de effecten van yoga op het psychologisch herstel van mensen die een traumatische ervaring meegemaakt hebben. Er zijn enkele vroege resultaten die wijzen dat yoga mogelijk kan helpen bij de traumaverwerking en psychologische klachten, zoals angst of depressie. Maar de onderzoekers geven aan dat het nu nog te vroeg is om al te kunnen zeggen dat Yoga hiervoor gebruikt kan worden.
41. Yoga in het onderwijs – September 2015 door C. Ferreira-Vorkapic e.a.
Deze studie heeft onderzocht of yoga in het onderwijs voor kinderen positieve effecten kan hebben. Uit de resultaten werden sommige voordelen gezien, zoals verbeteringen in woedebeheersing, vermoeidheid en zelfvertrouwen. Maar sommige kinderen kregen juist door de yogalessen meer stress en yoga had daardoor een negatief effect. De onderzoekers denken bijvoorbeeld dat het voor sommige kinderen lastig is de aandacht vast te houden om yoga te leren, helemaal als de yogalessen niet speciaal zijn gemaakt voor kinderen. Het is daarom nu nog te vroeg, concluderen de onderzoekers, om yoga in het onderwijs aan te raden.
42. Ondersteunende therapie bij schizofrenie – Juli 2015 door E. Vera-Garcia e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van lichamelijke oefeningen, waaronder yoga, op psychiatrische klachten van mensen die lijden aan schizofrenie. De resultaten suggereren dat ondersteunende yoga-therapie kan helpen met het verminderen van psychiatrische klachten bij deze groep mensen.
43. Mind-Body oefeningen en het immuunsysteem – Juli 2014 door N. Morgan e.a.
Net zoals studienummer 27, keek deze studie naar de effecten van mind-body oefeningen, waaronder yoga, op het immuunsysteem. Ook in deze studie lieten de resultaten voorzichtig zien dat yoga een positief effect heeft op het immuunsysteem. Zo werden ontstekingseiwitten, zoals C-reactive protein en interleukine-6, geremd bij mensen die 7-16 weken aan mind-body oefeningen zoals yoga deden.
44. Verminderen van menstruatiepijn – Maart 2014 door P. Kannan e.a.
Net zoals studienummer 1 heeft deze studie gekeken naar het effect van yoga op menstruatiepijn. De resultaten uit deze studie lieten ook zien dat yoga de mate van menstruatiepijn kan verminderen bij vrouwen die hier last van hebben.
45. Lichamelijk en geestelijk welzijn bij kanker – November 2012 door L.M. Buffart e.a.
Dit onderzoek keek naar het effect van yoga bij mensen met kanker of mensen die succesvol behandeld waren voor kanker. Uit de resultaten bleek dat het groot positief effect had op het verminderen van stress, angst en depressieve klachten. Yoga had matig positief effect op het verminderen van vermoeidheid, het verbeteren van kwaliteit van leven en verbeteren van het sociale leven.
46. Welzijn bij borstkanker – December 2012 door H. Harder e.a.
Net zoals studies 17, 24, 33, heeft dit onderzoek gekeken naar het effect van yoga op het welzijn bij mensen met borstkanker. Uit de resultaten bleek dat yoga een positief effect heeft op de kwaliteit van leven en emotioneel welzijn van mensen met borstkanker.
47. Kwaliteit van leven bij ouderen – Oktober 2012 door N.K. Patel e.a.
Net zoals studies 6, 11 en 22, heeft dit onderzoek gekeken naar het effect van yoga op de lichamelijke gezondheid en kwaliteit van leven bij ouderen in vergelijking met andere lichamelijke oefeningen. De resultaten lieten zien dat ouderen zelf merkten zich sterker, fitter en gezonder te voelen.
48. Gezondheid bij schizofrenie – Januari 2012 door D. Vancampfort e.a.
Net zoals onderzoek 42, heeft dit onderzoek gekeken naar het effect van lichamelijke oefeningen, waaronder yoga, op het lichamelijk en psychisch welzijn van mensen met schizofrenie. De resultaten lieten zien dat yoga een positief effect en psychiatrische symptomen verminderd, angst verminderd, psychische stress verminderd en kwaliteit van leven verbeterd bij mensen met schizofrenie.
49. Schizofrenie: yoga of andere lichaamsoefeningen – Mei 2010 door P. Gorczynski e.a.
Net zoals onderzoek 42 en 48, heeft dit onderzoek gekeken naar het effect van yoga en deze vergeleken met het effect van andere lichaamsoefeningen. De resultaten suggereerden dat yoga beter dan andere lichamelijke oefeningen kon helpen bij het verminderen van negatieve symptomen van schizofrenie. Ook leek yoga de kwaliteit van leven te verbeteren.
50. Verminderen pijn in de lage rug – Oktober 2007 door R. Chou e.a.
Net zoals in onderzoek 32, heeft dit onderzoek gekeken naar het effect van yoga op het verminderen van lage rugpijn. De resultaten suggereren dat yoga inderdaad kan helpen bij het verminderen van pijn in de lage rug.
Samenvatting: voordelen yoga
Zoals jullie kunnen zien heeft yoga talloze voordelen op je gezondheid, niet alleen als je gezond bent, maar ook als je te maken hebt met ziekte. We kunnen vaststellen dat yoga niet alleen goed is voor je lichamelijke conditie, maar ook voor je geestelijke gezondheid (ook in coronatijd!) [5, 8, 25]! Zo ervaren yogi’s minder stress, angst en depressieve klachten. Het verbetert menselijk welzijn en verhoogt je kwaliteit van leven! Wonderlijk genoeg heeft yoga ook aantoonbaar positieve effecten in de hersenen [15] en daarbovenop verbetert yoga het immuunsysteem [10, 27, 43].
Wat ook opvalt is dat meerdere onderzoeken hebben gekeken naar het effect van yoga op mensen die bepaalde ziekten hebben.
Voordelen yoga bij verschillende ziekten
Zo zijn er 6 studies die gekeken hebben naar yoga bij mensen die kanker hebben, waarvan 4 studies specifiek over borstkanker en 1 studie specifiek over darmkanker [14, 17, 24, 33, 45, 46]. De resultaten lieten zien dat yoga veilig is en dat het kan helpen bij het verbeteren van de lichamelijke conditie, afdrijven van vochtophopingen en verbeteren van lichamelijke beweeglijkheid bij borstkanker. Ook helpt het bij verminderen van stress, angst & depressie. Tevens verbetert het de kwaliteit van leven en sociaal functioneren bij mensen die leiden aan (borst)kanker. Bij mensen met darmkanker hielp het voornamelijk tegen vermoeidheid.
Er zijn ook 4 studies die gekeken hebben naar het effect van yoga bij ouderen [17, 24, 33, 47]. De conclusies van deze studies zijn samengevat dat yoga voor ouderen goed is voor het geheugen, denkvermogen, welzijn en kwaliteit van leven!
Er zijn ook 4 studies die naar het effect van yoga bij suikerziekte type 2 onderzocht hebben [4, 26, 37, 38]. Uit deze studies blijkt dat yoga kan helpen als ondersteunende behandeling bij suikerziekte, waardoor bloedsuikerwaarden, gewicht en cholesterol beter onder controle zijn.
De ondersteuning van yoga bij mensen met schizofrenie werd onderzocht in 3 studies [42, 48, 49]. Hieruit bleek dat yoga kan helpen bij het verminderen van psychiatrische symptomen die horen bij schizofrenie. Ook vermindert het klachten van stress, angst en depressie. Tevens hielp yoga het menselijk welzijn, sociaal functioneren en kwaliteit van leven.
Mensen die kampen met chronische longziekten hadden ook baat bij yoga [12, 16, 18]. Yoga-ademhalingsoefeningen hadden vooral positief effect op de longen, waardoor ademhalingsklachten verminderden en de lichamelijke conditie verbeterde.
Andere Voordelen yoga
Yoga helpt ook vrouwen die last hebben van menstruatiepijn [1, 44], mensen die last hebben van gewrichtsaandoeningen [23, 31, 32, 50], mensen die lijden aan hart- en vaatziekten [7, 39], mensen met HIV en/of AIDS [10, 21], mensen met psychische klachten van rouw, angst, trauma, etc. [2, 3, 9, 13, 40], mensen met hersenafwijkingen zoals een herseninfarct [20, 28, 34].
Conclusie
Kortom, het feit dat yoga zo populair is geworden wereldwijd is niet voor niets. Het heeft talloze gezondheidsvoordelen, waarvan veel is aangetoond, maar ongetwijfeld veel meer nog aangetoond moet worden. Dat yoga al duizenden jaren wordt beoefend is geen verrassing.
Referenties
Ik ben mij bewust dat nuance soms ontbreekt in dit artikel, vanwege de vele studies die ik moest samenvatten. Mocht je geïnteresseerd zijn in het lezen van één hele studie, laat dan een bericht achter en ik zal je de link toesturen!
Inmiddels is Yoga niet meer weg te denken uit ons straatbeeld. In iedere grote stad zijn er tientallen Yoga studio’s. Overal kan je meditatieve yoga-posities of juist sportieve yoga-posities oefenen. In sommige studio’s wordt daarbij zelfs de temperatuur omhoog gegooid. Er zijn dan ook talloze gezondheidsvoordelen van Yoga vastgesteld! Dat Yoga uit India komt, dat is bij de meesten wel bekend. Maar hoe is Yoga eigenlijk ontstaan in India? Om daar antwoord op te geven heb ik een artikel genaamd ‘An Archaeology of Yoga’ gebruikt. Dit artikel is geschreven door Thomas McEvilley en gepubliceerd door de Universiteit van Chicago:
Het begin
De eerst mogelijke archeologische aanwijzing voor een Yoga-positie komt vermoedelijk uit de historische plaats Mohenjo-daro, gelegen in het westen van Pakistan. Deze stad is circa 4500 jaar geleden bewoond door de Indusvallei-beschaving. De mensen uit de Indus vallei hadden een enorm geavanceerde stadscultuur opgebouwd. Zij dreven bijvoorbeeld ook handel met Sumerië in Mesopotamië. Ongeveer 600 jaar later, zo’n 3900 jaar geleden, is de stad verlaten. De ruïnes zijn al die tijd bewaard gebleven, want Mohenjo-daro was vergeten. Fast-forward naar de moderne tijd: pas in de 1920’s is Mohenjo-daro herontdekt.
Google maps met Mohenjo-Daro
Het leven in mohenjo-daro
Mohenjo-daro was zeer geavanceerd voor zijn tijd! Deze stad had een muur, tempels, stenen huizen, badplaatsen en waterkanalen. Er is verder helaas niet super veel bekend over het leven van de mensen uit die tijd. Er zijn kleitabletten gevonden met inscripties, echter kunnen deze niet vertaald worden. Het schrift is onbekend. Wel zijn er aanwijzingen dat zij een actief religieus leven hadden. De mensen hielden vermoedelijk (sjamanistische) rituelen in dienst van verre voorlopers van Hindoeïstische goden. Dit zijn rituelen om de goden tevreden te stellen, bijvoorbeeld een vruchtbaarheidsritueel voor een goede oogst, of nieuw leven in het gezin.
(CC BY-SA 3.0 Original photograph by Saqib Qayyum)
De eerste yoga-positie?
In 1928-1929 werd een afdruk gevonden van een god-achtig persoon. Deze persoon heeft een helm met hoorns en is omringd door dieren. Bovendien zit deze persoon in een Yoga-achtige positie. Men dacht eerst dat deze afbeelding een voorloper van de god Shiva moest voorstellen. Dieren omringen Shiva namelijk wel vaker op afbeeldingen. Over de identiteit van deze god-achtige bestaat al jaren discussie. Tegenwoordig is men het erover eens dat we het niet eens kunnen worden wie nou werkelijk afgbeeld is. Maar goed, waarom is deze afbeelding nog meer interessant?
[1]
Wat Thomas McEvilley opvalt is de positie van de benen, hakken en tenen van deze god-achtige. Kijk eens goed naar de opvallende houding: de knieën wijzen naar buiten en beneden. De hielen tegen elkaar gedrukt. De tenen gericht naar beneden. De armen uitgestoken en de handen rusten op de knieën. Dit is namelijk niet de enige afdruk die deze specifieke positie aanneemt. McEvilley laat nog twee andere zegelafdrukken zien met precies dezelfde positie:
[1][1]
Deze afbeeldingen zijn van de god Shiva. Zoals jullie kunnen zien zijn dit twee andere afdrukken met precies dezelfde stand van de benen: Gebogen knieën naar buiten en beneden. Hakken tegen elkaar, tenen naar beneden. Armen gestrekt en handen die rusten op de knieën. Het gaat hier dus om een specifieke lichaamspositie, die belangrijk was voor het spirituele leven van deze mensen.
Voorloper van moderne yoga-positie?
Maar bewijst dit dat dat het om yoga-posities gaat? Hebben we dan niet meer bewijs nodig? Namelijk moderne yoga-posities die hierop lijken? Een goede vraag! Deze posities lijken namelijk een voorloper te zijn van moderne yoga-posities, genaamd Molabandhasana en Goraksasana.
[1].
De omschrijving van Molabandhasana en Goraksasana is als volgt: “zit op de grond en breng je voetzolen in contact met elkaar. Houd met je handen de voeten bij elkaar. Kom naar voren, totdat je knieën de grond raken. Handen op de knieën of de grond. Houd je rug recht.” Het valt Thomas McEvilley op dat de beschrijving van deze moderne yoga-posities precies hetzelfde is als de posities op de antieke afbeeldingen. Het is daarom best aannemelijk dat het om een voorloper van een yoga-positie gaat!
Na mohenjo-daro?
Thomas McEvilley beschrijft dan dat deze Yoga-posities vaak worden beschreven in oude teksten in de eeuwen die volgen. Zo verschijnen beschrijvingen van deze positie in de Akaranga Sutra en Kalpa Sutra. Dit zijn twee religieuze werken uit India geschreven in 600 a 500 voor Christus. Daarna volgens beschrijvingen van deze positie in teksten van Vedisch Hindoeïsme, vroeg-Jainisme, vroeg-Boeddhisme en de Nath Siddhas.
Wat is de betekenis van deze yoga-positie?
In veel van deze teksten werd deze Yoga-positie beschreven als onderdeel van eeuwenoude vruchtbaarheidsrituelen, waarbij seksualiteit (en vruchtbaarheid) op de voorgrond stonden. Dit waren uitgebreide ceremonies en rituelen, waarin niet alleen lichaamshoudingen werden aangenomen, maar ook offers gebracht werden en de goden werden toegezongen. Uit een van deze teksten blijkt dat zelfs de Buddha, voor zijn verlichting, had deelgenomen aan een dergelijk ritueel (Majhima Nikaya I. 78-79).
Vermoedelijk stonden eerst vruchtbaarheid en seksualiteit op de voorgrond binnen Yoga. Vruchtbaarheidsrituelen zijn immers terug te voeren tot in de prehistorie. Totdat circa 3500 jaar geleden een nieuwe ‘innerlijke’ stroming ontstond met de komst van het Vedisch Hindoeïsme & Brahmanen en uiteindelijk ook Boeddhisten & Jaïnisten. In deze nieuwe stromingen begon de nadruk meer te liggen op het innerlijke en meditatie, in plaats van het lichamelijke en seksuele. Lees ook mijn artikel over het ontstaan van meditatie voor meer informatie.
Lichamelijk naar innerlijk
Yoga transformeerde dus naar een spiritueel hulpmiddel. Een manier om met je lichaam je geest te zuiveren. Het ‘innerlijke’ Yoga kreeg wereldwijd uiteindelijk de overhand, maar het ‘lichamelijke’ Yoga bestaat nog steeds in sommige delen van India. Zo was er een grafsteen gevonden in 1800 uit Madhya Pradesh (centrale provincie uit India), waarop dezelfde Yoga-positie was afgebeeld. Ditmaal was het echter geen god-achtige, maar een echtpaar in een slaapkamer met traditionele vruchtbaarheidsattributen (wijn, vlees, vis, gedroogde bonen, graan). Drie keer raden waarvoor zij dit tantrische ritueel wilden gebruiken.
[1]
Precieze herkomst onduidelijk
Kortom, Yoga is duizenden jaren oud en heeft een enorme ontwikkeling doorgemaakt, die niet in een rechte lijn te volgen is. Wel ontstond er een duidelijk verschil in focus toen het innerlijk belangrijker werd dan het lichamelijke. Beiden stromingen bestaan echter nog steeds naast elkaar. De ontwikkeling van Yoga is uniek voor India, maar sjamanistische invloeden uit de vroege prehistorie, zoals vruchtbaarheidsrituelen, doen vermoeden dat voorlopers van Yoga nog vele malen ouder zijn dan nu aangetoond kan worden.
Mvg,
Fons.
Referenties
[1] T. McEvilley, An Archaeology of Yoga, Anthropology and Aesthetics, Spring, 1981, No.1, pp. 44-77 (accessed via JSTOR on https://www.jstor.org/stable/20166655)
In dit artikel wil ik het graag met jullie hebben over mindset. In het Nederlands wordt mindset vertaald naar manier van denken. Persoonlijk vind ik dat minder lekker klinken, dus ik houd het bij mindset. Als we dan toch Engels praten, dan wil ik graag met jullie een Engelse uitspraak uit de film Back to the Future delen:
If you put your mind to it, you can accomplish anything
– dr. Emmet Brown
Een gedurfde uitspraak, al zeg ik het zelf. Toch denk ik dat er een kern van waarheid in zit. Ten slotte heb je niet alleen een bepaalde mindset nodig om iets nieuws te beginnen, maar die heb je vervolgens ook nodig om door te zetten totdat het ‘af’ is, wat datgene ook mag zijn. Maar hoe werkt dit nou eigenlijk allemaal precies?
Bron
Betsy Ng, een onderzoeker uit Singapore, heeft een prachtig artikel geschreven genaamd: The Neuroscience of Growth Mindset and Intrinsic Motivation:
In dit artikel gaat zij in op mindset, intrinsieke motivatie en de samenhang tussen die twee eigenschappen en het lichaam.
Mindset
Betsy schrijft dat uit meerdere onderzoeken blijkt dat één bepaald type mindset vooral belangrijk is. Het gaat om ‘Growth Mindset’. Hoewel we dit vrij kunnen vertalen naar ‘Groei Manier van Denken’, dekt dit niet helemaal de lading in het Nederlands. Daarom zou ik willen opperen dat zij ‘ontwikkelingsmindset’ bedoelt. Want zij beschrijft dit namelijk als volgt:
“Growth Mindset is defined as a belief that construes intelligence as malleable and improvable.”
Met andere woorden, mensen met deze mindset zien hun intelligentie, hun ontwikkeling, of hun persoonlijkheid niet als onveranderlijk. Mensen met de ontwikkelingsmindset willen graag blijven leren en groeien! Hiervoor zullen zij hun best doen, zonder dat ze ophouden omdat ze bang zijn om te falen. Falen is immers onderdeel van het groeiproces en dus niet erg!!
Betsy benoemt vervolgens dat het in meerdere studies is aangetoond dat scholieren en studenten die deze mindset ter harte nemen, beter presteren op school of universiteit! Het is dus niet zomaar makkelijk gezegd, want mensen met deze mindset krijgen het gedaan!
Intrinsieke motivatie
Motivatie is handig om deze mindset te ontwikkelen en vast te houden. Mensen met de ontwikkelingsmindset lijken intrinsiek gemotiveerd te zijn om stappen te zetten. Intrinsieke motivatie betekent dat mensen zelf richting kiezen en keuzes maken, wanneer zij een doel voor ogen hebben. Het is niet zozeer het einddoel, maar het proces waar zij voldoening uit halen. Door na te streven wat jij interessant vindt, kan jouw intrinsieke motivatie groeien en zelfs uitbreiden naar nieuwe doelen!
Ook blijkt dat intrinsieke motivatie sterk reageert op positieve input! Dus omring jezelf met mensen die hetzelfde plezier halen uit hun dagelijkse bezigheden.
Wanneer je onvermijdelijk geconfronteerd wordt met uitdagingen en obstakels, dan sta je met de ontwikkelingsmindset en intrinsieke motivatie sterk in je schoenen om door te zetten en te overwinnen.
Dopamine
Ik zal verder niet ingaan op de biologische processen in het lichaam die Betsy beschrijft, behalve dan dat Dopamine, een signaalstof in de hersenen, een grote rol lijkt te spelen. Dopamine wordt bijvoorbeeld ook gelinkt aan het beloningssysteem in de hersenen. Zo kunnen mind-body oefeningen als mindfulness of yoga positieve invloed te hebben op je hersenen en welzijn! Geïnteresseerd in meer biologie?
Kortom, als we blijven leren, blijven groeien, samen met gelijkgestemde mensen, then we can accomplish anything.
Over achtergrond, proces en ontstaan van meditatie
Ik krijg wel eens de vraag: waar komt meditatie vandaan? Meestal zeg ik dan uit India, maar dat is een beetje flauw. De vraag gaat namelijk niet om de letterlijke plaats waar men voor het eerst mediteerde. Nee, ik denk dat de echte vraag is: hoe is meditatie ontstaan? En dat is een hele goede vraag. Een vraag waarvoor ik in de boeken moest duiken, om te kijken of ik een antwoord kon vinden.
Dokter google
Zoals ieder ander persoon, begint mijn zoektocht meestal bij Google, zodat ik in één overzicht een indruk krijg. Er zijn meerdere weblocaties die iets over het ontstaan van meditatie schrijven. Ik zal enkele voorbeelden noemen, zodat ik daarna weet wat al bekend is, zodat ik niet hetzelfde zal opschrijven.
Het begin
Wanneer ik: ‘hoe is meditatie ontstaan?’ intyp op google, dan is de eerste weblocatie die verschijnt die van Freshhh.nl. In het artikel ‘Wat is meditatie?’ staat onder het kopje geschiedenis het volgende:
“Meditatie is eigenlijk begonnen als onderdeel van het vedische hindoeïsme. Dit is het oudste geloof waarbij meditatie als onderdeel werd gebruikt om geestelijke en spirituele verlichting te vinden. In India heeft men geschriften gevonden van 5000 jaar oud waarin men al schrijft over meditatie.”
Een andere weblocatie die snel in het oog springt is van Spiru.nl. In een artikel geschreven door Madelon de Groot, getiteld ‘Het ontstaan van Meditatie’, wordt het volgende vermeld:
“Het ontstaan van meditatie gaat terug naar de tijd van het vedische hindoeïsme. Dit is het oudste geloof waarbij mediteren een onderdeel was van het dagelijkse leven.Het werd ingezet om geestelijke en spirituele verlichting te vinden. Er zijn in India zelfs 5000 jaar oude geschriften gevonden, waarin al werd geschreven over meditatie. “
En ook op stresspro.nl schrijft Sander Touw in een artikel getiteld ‘Wat is meditatie?‘, het volgende over de oorsprong van meditatie:
“Het ontstaan van meditatie is te herleiden tot het Vedische Hindoeïsme. Deze oude religie maakt gebruik van meditatie met als doel om spirituele en geestelijke verlichting te vinden. Er zijn geschriften gevonden van ruim 5000 jaar oud waarin al wordt geschreven over mediteren.”
Kortom, er zijn een aantal overeenkomsten:
Meditatie is herleidbaar tot het Vedisch Hindoeïsme.
Het lijkt in India begonnen te zijn.
Het is ongeveer 5000 jaar oud.
Of samengevat: meditatie lijkt ongeveer 5000 jaar geleden (het wanneer) begonnen te zijn in India (het waar), uit het Vedisch Hindoeïsme (de context).
Maar hoe is meditatie dan ontstaan? Om op die vraag antwoord te vinden, heb ik andere bronnen moeten raadplegen. Hang on!
De context: vedisch hindoeïsme
Het Vedisch Hindoeïsme werd meermaals genoemd als de context waaruit meditatie ontstaan is. Maar wat is Vedisch Hindoeïsme eigenlijk? De encyclopaedia britannica is hier van grote waarde geweest! In een notendop: het was een religie die ongeveer 1500 jaar voor Christus vanuit hedendaags Iran naar India was gebracht. Het Vedisch geloof was een soort voorloper van het hedendaags Hindoeïsme. De naam Vedisch, komt van de heilige geschriften van dit geloof, genaamd de ‘Vedas’. Deze ‘Vedas’-geschriften zijn de oudste religieuze geschriften die bekend zijn in India, maar dat wil niet zeggen dat het Vedisch geloof ook de oudste was.
De ‘Vedas’-geschriften zijn opgebouwd uit vier teksten, namelijk de ‘Rigveda’, de ‘Yajurveda’, de ‘Samaveda’ en de ‘Atharvaveda’. Samen bieden deze teksten onder andere uitleg over de goden, priesters, rituelen, offerceremonies, liederen en heilige muziek. De ‘Vedas’-geschriften hadden bijlagen, waarin bijvoorbeeld extra uitleg stond over de betekenis en uitvoer van de rituelen en offerceremonies.
De god Indra op zijn witte olifant
Er waren meerdere Vedische goden, waarvan Indra de belangrijkste was. Indra was vergelijkbaar met de Griekse god Zeus, of de Romeinse god Jupiter. Om Indra en de overige goden te eren en tevreden te houden, moesten er rituelen en offerceremonies gehouden worden. Hierbij werden dieren op rituele wijze geofferd en daarna aan een groot vuur geschonken aan de goden. De priesters die deze rituelen uitvoerden, werden Brahmanen genoemd. Soms waren er tientallen Brahmanen nodig om een wekenlange ceremonie te voltooien.
Waarom is dit relevant vragen jullie je misschien af?
Het ontstaan van meditatie
Dr. Thomas McEvilley schreef van 1970 tot 2000 een boek genaamd: ‘The Shape of Ancient Thought’. In dit boek schrijft hij over de ontstaansgeschiedenis van religieuze en filosofische ideeën in de oudheid en ook een kort stuk over het vermoedelijk ontstaan van meditatie. Mocht je geïnteresseerd zijn in dit onderwerp en wil je meer lezen van McEvilley, dan kan je via onderstaande link het boek aanschaffen. (Door via deze affiliate link het boek aan te schaffen, krijg je niet alleen een fantastisch boek, maar ondersteun je ook Welbenullig.nl!)
Op pagina 42 en 43 schrijft McEvilley iets buitengewoon interessants. Tijdens het uitvoeren van ceremonies, waren namelijk niet alle Brahmanen fysiek de ceremonie aan het uitvoeren. Één of meerdere Brahmanen, zaten namelijk stil te observeren hoe de ceremonie verliep, terwijl ze de ceremonie mentaal aan het doorlopen waren. Als de observerende Brahmaan dan een fout herkende, dan kon hij de fysieke ceremonie nog aanvullen en redden. Deze observerende Brahmaan was zo belangrijk, dat een ritueel zonder zo’n Brahmaan, werd beschouwd als onvoldoende.
Van fysiek naar mentaal
Het mentaal uitvoeren van de ceremonie werd zelfs zo belangrijk, dat uiteindelijk de mentale ceremonies ook aan niet-priesters werd onderwezen. Zo konden gewone mensen meedoen aan de vuurceremonies en dieroffers. Hiermee hoopten ze dat de goden nog meer tevreden zouden worden.
Dus, om de relatie met de Vedische goden te onderhouden, konden mensen twee dingen doen: 1. of zij konden priesters betalen om uitgebreide vuurceremonies met grote dieroffers te doen, 2. of zij konden zelf de mentale ceremonies gaan leren en zo alsnog offers brengen.
Een moderne vuurceremonie
Deze vuurceremonies met dieroffers waren echter zo duur, dat alleen koningen en mensen van adellijke stand het konden betalen. Met de tijd werd daarom de mentale ceremonie belangrijker dan de fysieke ceremonie. Men hoefde immers geen dieren meer te offeren, want het offer werd mentaal gebracht. Hierdoor verschoof het zwaartepunt van vuurceremonie met dieroffers, naar spirituele ceremonie en innerlijk offer.
Dit innerlijk offer wordt door McEvilley als volgt beschreven:
“The interior sacrifice became known as “the fire [ceremony] that leads to heaven”
– T. McEvilley, Shape of Ancient Thought, pagina 43, eerste paragraaf, lijn 4 en 5.
Een nieuwe soort offer
Meditatie is dus vermoedelijk begonnen als een mentale vuurceremonie waarbij men een innerlijk offer maakte. Aanvankelijk was het dus erg gebonden aan de vuurceremonies van de Brahmanen. Maar langzaam kwam het los te staan van de fysieke ceremonie. Het innerlijk offer veranderde. Hierover schrijft McEvilley het volgende:
“In the early Upanisadic* communities the concept of interior sacrifice was generalized to the entire life of the spiritual seeker. “What the people call the ‘sacrifice,’” according to the Chandogya Upanisad, “is really the disciplined life of a seeker of sacred knowledge.”
– T. McEvilley, Shape of Ancient Thought, pagina 43, tweede paragraaf, lijn 9 tot 12. *Upanisadic communities zijn Vedische gemeenschappen
Het ging niet meer specifiek om het offerdier, maar om de innerlijke zoektocht naar de manier om een leven te leiden die goedgekeurd zou worden door de Vedische goden. Zo veranderde een mysterieuze vuurceremonie in een bruikbare vorm van mentale training. Uiteindelijk kon iedereen met interesse de innerlijke ceremonie leren. Dr. McEvilley sluit dan ook als volgt af:
“In time the rite performed within the mind (manasayajna) could be practiced by any contemplative; the age of meditation had arrived.”
– T. McEvilley, Shape of Ancient Thought, pagina 43, derde paragraaf, lijn 15 tot 16.
Conclusie
Ik hoop dat dit een duidelijk antwoord geeft over hoe meditatie is ontstaan. Tegenwoordig beoefent men vele soorten meditatie over de hele wereld. Je kan mediteren in religieuze context, maar ook helemaal zonder religie! Er zijn talloze voordelen voor je gezondheid te benoemen, zo blijkt mindfulness bijvoorbeeld goed voor je afweer systeem.
Kortom, probeer een keer te mediteren als je wilt!
Hiervoor heb ik een prachtige grootschalige studie gevonden, die ons een overzicht kan bieden van de huidige stand van de wetenschap over mindfulness en het afweersysteem. De studie is uitgevoerd door onderzoekers D. Black en G. Slavich van de universiteit van zuid-Californië.
Allereerst zal ik een korte stuk wijden aan het afweerysteem, zodat we allemaal weten waarover het gaat.
Het afweersysteem
De meeste organismen in de natuur hebben een afweersysteem ontwikkeld. Grofweg bestaat het afweersysteem uit drie componenten, die deels aangeboren en deels tijdens het leven verworven zijn. Allereerst zijn er de mechanische barrières die ziekmakende bacteriën en virussen niet kunnen doorbreken. Denk bijvoorbeeld aan de huid, slijmvliezen of maagzuur.
De huid is één van de belangrijkste barrières van het lichaam om ziekteverwekkers buiten te houden.
Aangeboren afweer
Ten tweede is er de aangeboren afweer [1]. De aangeboren afweer is bij ieder gezond mens aanwezig. Deze bestaat uit bepaalde typen witte bloedcellen, met lastige namen zoals neutrofiele granulocyten en macrofagen. Het tweede component van de aangeboren afweer zijn de ‘afweereiwitten’, die aanwezig zijn in ons lichaam, zoals interleukines, interferonen en het complement systeem. Zowel de aangeboren afweercellen, als eiwitten beschermen cellen tegen infectie, doden indringers of verzwakken ze. Als laatste spelen ze een belangrijke rol in het activeren van de verworven afweer.
Dit is een plaatje van cellen onder de microscoop. De cel rechtsbovenin, met de twee donkerpaarse blubbers binnen zijn celmembraan, dat is een neutrofiele granulocyt, een cel van de aangeboren afweer.
Verworven afweer
De verworven afweer is niet hetzelfde bij ieder persoon. Het bouwt zich gedurende het leven op, nadat het in aanraking is gekomen met ziekteverwekkers. Simpel gezegd presenteert de aangeboren afweer de ‘gevangengenomen’ ziektemakers aan de verworven afweer. De verworven afweer bestaat onder andere uit B- en T-cellen. Zij leren ziektemakers sneller herkennen en maken antistoffen. Deze antistoffen zorgen er mede voor dat een ziekteverwekker tijdens een tweede infectie snel uitgeschakeld kan worden. Dit is ook waar de werking van vaccins op gebaseerd is.
Zowel het aangeboren als de verworven afweer zijn belangrijk om ons lichaam gezond te houden. Onze levensstijl is van groot belang in het onderhouden van ons immuunsysteem. Zo is eerder bijvoorbeeld vastgesteld dat chronische stress kan leiden tot afname van functionaliteit van aangeboren afweercellen, namelijk de neutrofielen [2]. Het is dus niet een hele gekke gedachte dat mindfulness, een bekende ontspanningstechniek, chronische stress kan doen afnemen en daarmee een bijdrage kan leveren aan het versterken van het afweersysteem.
Wat doet mindfulness op het afweersysteem?
Nu we een globaal overzicht hebben van het afweersysteem, kunnen we eens gaan kijken wat voor effecten gemeten zijn van mindfulness op het afweersysteem.
Het onderzoek
Dit is de kop van het oorspronkelijke onderzoek wat mijn hoofdbron is voor dit artikel.
De onderzoekers D. Black en G. Slavich hebben alle studies bekeken die tussen 1966 en 2015 gedaan zijn over mindfulness en de relatie tot het afweersysteem. Nadat zij uiteindelijk veel…heel veel studies gelezen hadden, konden ze 20 studies uitkiezen die van dermate hoge kwaliteit waren, dat ze mogelijk antwoord konden geven op de vraag: wat doet mindfulness op het afweersysteem? Wanneer we alle deelnemende patiënten bij elkaar optellen dan zijn het in totaal 1602 patiënten. Dat is niet niks!
De methode
Een gedeelte van deze patiënten volgden verschillende mindfulness programma’s die tussen 6 en 10 weken duurden. Ter vergelijking was een ander gedeelte juist niet bezig met mindfulness, maar bijvoorbeeld met activiteiten zoals sport of cognitieve gedragstherapie. Om gegevens over het afweersysteem te verzamelen, werd bij de meeste patiënten bloed afgenomen en bij sommigen werd met een wattenstokje slijm uit de neus gehaald.
De resultaten
Zoals ik eerder schreef, heeft het afweersysteem verschillende onderdelen die ziekteverwekkers onschadelijk maken. Speciale aangeboren witte bloedcellen en afweereiwitten, als ook verworven gespecialiseerde cellen en antistoffen. Laten we eens kijken hoe mindfulness deze verschillende componenten beïnvloedt.
afweercellen
Mindfulness meditatie lijkt een aantal effecten te hebben op de afweercellen. Deze effecten lijken voor zowel de aangeboren, als de verworven afweer te gelden. Onder invloed van mindfulness meditatie, lijken processen te vertragen die normaliter zorgen voor ouderdom en verval van de afweercellen. Hoewel meer onderzoek nog nodig is, lijkt een intensief mindfulness traject ouderdom van afweercellen te kunnen vertragen. Positief, toch? Immers, hoe minder snel afweercellen doodgaan, des te langer ze ons lichaam kunnen blijven beschermen.
Ook hebben onderzoekers gekeken naar de invloed van mindfulness op de hoeveelheid witte bloedcellen. Wat blijkt? De cellen van de aangeboren afweer, die met de moeilijk namen (neutrofiele granulocyten enz.), blijven grotendeels onveranderd. Maar de cellen van de verworven afweer, de T-cellen, die lijken in hoeveelheid toe te nemen en minder snel afgebroken te worden. Dit betekent dat meer T-cellen hun werk langer kunnen blijven doen tegen ziekteverwekkers.
afweereiwitten
Het effect van mindfulness op onze afweereiwitten lijkt aanwezig te zijn. Het blijkt dat er, onder invloed van mindfulness, activatie van afweereiwitten plaatsvindt die lijken te zorgen voor betere coördinatie van de afweerreactie. Ook vermindert het vermoedelijk de aanwezigheid van afweereiwitten die mogelijk de situatie kunnen verergeren als ze te lang aanwezig zijn.
Conclusie
Hoewel deze resultaten veelbelovend lijken, plaatsen de onderzoekers wel meteen een kanttekening dat meer onderzoek nodig is om definitief vast te stellen wat het positief effect van mindfulness zal zijn wanneer men kijkt naar het grotere plaatje. Voor nu zijn de resultaten van de eerste onderzoeken naar mindfulness en het afweersysteem veelbelovend! Dus het is zeker behulpzaam om te starten met mindfulness.
Iedereen die in het westen opgroeit, komt op den duur in aanraking met de restanten van het Romeinse Rijk. In boeken, films, of op vakantie, de nalatenschap van de Romeinen is voor iedereen toegankelijk. En voor de echte liefhebbers is zoveel bewaard gebleven uit de Romeinse tijd, dat we onszelf bijna kunnen verliezen in de geschiedenis. Rome begon als een republiek en transformeerde uiteindelijk in een keizerrijk. Al in de renaissance, stond de eeuw van de vijf goede keizers (96 n.Ch. – 180 n.Ch.) bekend als de periode waarin het Romeinse Rijk zijn hoogtij vierde [1]. De laatste van de vijf goede keizers was Marcus Aurelius. Hij was niet alleen keizer, maar ook een stoïcijns filosoof. Graag vertel ik jullie in dit artikel meer over het leven van de Keizer Marcus Aurelius, zijn meditaties en het stoïcisme.
Standbeeld Marcus Aurelius zonder hoofd
Romeinse Keizers
Het Romeinse Rijk ten tijde van Marcus Aurelius (Bron wikipedia)
Het leven van een Romeinse keizer was niet gemakkelijk. De oppervlakte van het Rijk liep van hedendaags Groot-Brittannië, rondom de middellandse zee, tot aan Irak. Je moest de bevolking van Rome tevreden houden, de grenzen bewaken met meerdere legioenen en de aristocratie tevreden houden. Als je het verkeerd deed, was een complot om jouw hoofd zo gesmeed… Iemand moest dus uit goed hout gesneden zijn om deze enorme verantwoordelijkheid te kunnen dragen zonder het vertrouwen in mensen te verliezen. Marcus Aurelius vond zijn heil in filosofie en met name ethiek. Ethiek is filosofie dat zich bezighoudt met de vraag: wat is juist handelen?
Standbeeld van het hoofd van Marcus Aurelius
Maar wie was Marcus Aurelius?
Marcus werd geboren op 26 april 121 na Christus in een Romeinse adellijke familie [2]. Op zijn 17e werd zijn oom de keizer Antoninus Pius (regeerde van 138 n.Ch. tot 161 n.Ch.). Marcus werd toen samen met zijn halfbroer Lucius Verus de troonopvolger. Zowel Marcus als Lucius werden in deze tijd als leerling-keizers getraind om ooit het stokje over te kunnen nemen. Het is precies in deze tijd dat Marcus een interesse ontwikkelde in filosofie, ethiek en stoïcisme, nadat hij in contact gekomen was met de werken van Epictetus, een voormalig slaaf en beroemd filosoof. Een ander artikel zal gewijd worden aan Epictetus. Voor nu gaan we verder in op keizer Marcus Aurelius en stoïcisme.
“When you arise in the morning think of what a privilege it is to be alive, to think, to enjoy, to love …”
― Marcus Aurelius
Stoïcisme
Het stoïcisme zoals Epictetus dat onderwees [3], zag de verbondenheid van de wereld met de mensheid. Daarom heeft ieder mens een plicht om een actieve rol te spelen in de wereld, waarbij deugden zoals standvastigheid, moraliteit, plichtsgevoel en rechtvaardigheid hoog in het vaandel staan [4]. Omdat ieder mens kan kiezen op deze wijze te leven, was ieder mens dus ook inherent waardig. Vanwege de positieve aanmoediging wat deze filosofische levenswijze aanwakkerde, werd het Stoïcisme mateloos populair.
“If someone is able to show me that what I think or do is not right, I will happily change, for I seek the truth, by which no one was ever truly harmed. It is the person who continues in his self-deception and ignorance who is harmed.” ― Marcus Aurelius
Keizer Marcus
Toen de oom van Marcus Aurelius overleed, werd hij samen met zijn broer co-Keizer. Hoewel Lucius al snel naar de achtergrond verdween. Keizer Marcus Aurelius was geen keizer die grootse veldslagen gewonnen had, of de bestuurlijke indeling van het Romeinse Rijk op revolutionaire wijze had hervormd. Hij was een keizer die doorbouwde op het werk van zijn voorgangers [2].
Standbeeld van Marcus Aurelius te paard in Rome
Meditaties
Zo ook bij Keizer Marcus Aurelius en stoïcisme! Wellicht waar Marcus Aurelius het meest bekend om is geworden, is zijn boek ‘Meditations’. Een boek waarin de persoonlijke gedachten en overwegingen van de Keizer in opgeschreven staan, door hemzelf. Wat zo bijzonder is, is dat het boek oorspronkelijk nooit voor andere lezers bedoeld was. Het zijn persoonlijke overwegingen, van een Keizer, ongeveer 2000 jaar geleden. Zoals jullie kunnen lezen, staat het vol met stoïcijnse wijsheden, die ook nu nog van waarde kunnen zijn.
“You have power over your mind – not outside events. Realize this, and you will find strength.” ― Marcus Aurelius
Prins Commodus
Na zijn dood werd hij opgevolgd door Commodus, zijn zoon. Ondanks al zijn wijsheid die ons is overgeleverd, werd de benoeming van zijn zoon als opvolger gezien als zijn grootste stommiteit. Maar dat is een verhaal voor een andere keer (of kijk the gladiator!). Wellicht had Commodus het Romeinse Rijk met dit stukje advies beter kunnen besturen:
“Waste no more time arguing about what a good man should be. Be one.” ― Marcus Aurelius
Referenties
[1] Verhandelingen over Titus Livius, 1519, Niccolo Machiavelli
Na het bereiken van zijn verlichting, verkondigde de Boeddha het achtvoudig pad, zoals ik in een eerder artikel beschreven heb. Boeddhisten bewandelen het achtvoudig pad, maar ook voor niet-Boeddhisten is kennis van het achtvoudig pad een nuttige leidraad voor het dagelijks leven. Daarom wil ik in dit ‘Over Boeddhisme’ artikel ieder onderdeel van het achtvoudig pad bespreken.
Achtergrond
Nadat de jonge prins Siddharta uit zijn paleis ontsnapt was, begon hij aan zijn zoektocht naar de oplossing voor menselijk lijden. Hij bereikte jaren later zijn verlichting onder de Bodhi boom en werd Boeddha genoemd. Hierover heb ik meer geschreven in dit artikel. Daarna begon hij met onderwijzen.
De Boeddha met zijn leerlingen
Boeddha verkondigde vier waarheden die gelden voor ieder mens:
Gedurende het leven wordt iedereen geconfronteerd met lijden.
Er is een oorzaak te vinden voor dit lijden.
Er zijn verschillende mogelijkheden om lijden te verminderen.
Het achtvoudig pad wordt ook wel afgebeeld als een wiel met acht spaken. Iedere spaak, staat voor één van de acht paden. Ieder van de acht zijn idealen die wij na kunnen streven. Ze bestaan niet afzonderlijk, maar versterken en ondersteunen elkaar. Er is niet één van de acht superieur, maar het achtvoudig pad in zijn geheel is belangrijk.
Laten we eerst alle acht eens op een rijtje zetten:
ontwikkelen van begrip van de aard en oorzaken van menselijk lijden (juist inzicht)
ontwikkelen van gedachtes van compassie en meelevendheid (juiste denkwijze)
verwerpen van leugens, laster en onzinpraat (juiste spraak)
verwerpen van stelen, geweld of moord (juist handelen)
vinden van werk dat niet (in)direct anderen schade doet (juist levensonderhoud)
koesteren en ontwikkelen van deugden (juiste inzet)
ontwikkelen van bewustzijn van lichaam en geest (juiste mindfulness)
meditatie (juiste concentratie / samadhi)
Veel van deze punten klinken vast erg logisch. En om eerlijk te zijn, dat zijn ze ook, toch? Toch is het soms lastig om compassie te voelen voor die vervelende collega, of goede inzet te tonen als wij een rotdag hebben. Maar als wij onszelf blijven bezigen met deze idealen, kunnen we ons leven stapje voor stapje blijven verbeteren.
Nu is het lastig om iedere dag 8 punten in je hoofd te houden. Dus om het te versimpelen zijn ze samengevoegd tot drie idealen die gemakkelijker te onthouden zijn:
Leef een ethisch leven (samenvoeging van juiste spraak, handelen en levensonderhoud)
Cultiveer wijsheid (samenvoeging van juist inzicht en denkwijze)
Ontwikkel focus (samenvoeging van juist inzet, mindfulness en meditatie)
Met andere woorden: als wij iedere dag proberen ethisch te leven, wijsheid te cultiveren en gefocust te blijven, dan kunnen wij erop vertrouwen dat we ons leven de juiste richting in sturen. We bewandelen immers het achtvoudig pad.
Referenties
www.britannica.com/topic/Eightfold-Path Thanissaro Bhikkhu, Culavedalla Sutta. Access to Insight. www.theravada.gr/en/the-four-noble-truths www.theravada.gr/en/the-noble-eightfold-path
We gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze site zo soepel mogelijk draait. Als je doorgaat met het gebruiken van deze site, gaan we er vanuit dat je ermee instemt. Druk op Nee als je third-party niet functionele cookies wilt weigeren.OkNeePrivacybeleid
