Welbenullig

Categorie: Meditatie

  • Hoe kan ik beginnen met meditatie?

    Hoe kan ik eigenlijk beginnen met meditatie? Als je jezelf die vraag gesteld hebt, dan ben je hier op het juiste adres. In dit artikel zal ik namelijk een overzicht geven met tips, tricks en resources, zodat jij een vliegende start kan maken in jouw meditatie carrière. Meditatie komt tegenwoordig in allerlei vormen, dus waar moet je beginnen?

    Inhoudsopgave

    Waarom beginnen met mediteren?

    Mediteren is duizenden jaren geleden ontstaan in het subcontinent India. Meditatie begon waarschijnlijk als een vuurceremonie om dichterbij de goden te komen staan, maar evolueerde langzaam naar de innerlijke oefeningen die wij allemaal kennen. Tegenwoordig kan meditatie nog een religieus karakter hebben, maar dat hoeft allang niet meer. Jon Kabat-Zinn heeft namelijk tientallen jaren geleden meditatie losgekoppeld van de Boeddhistische context en mindfulness aan het Westen geïntroduceerd. Sindsdien beoefenen mensen over de gehele wereld verschillende vormen van meditatie.

    En niet zonder reden, meditatie is gezond voor je geest, lichaam en kwaliteit van leven. Afhankelijk van jouw situatie kan meditatie rust geven of motivatie! Het kan je bijvoorbeeld helpen met het maken van wijze keuzes in moeilijke situaties. Of het kan je helpen dat laatste beetje inspanning op te brengen om dat moeilijke tentamen te leren. Kortom, de toepassingen zijn eindeloos.

    Maar juist omdat de waarde van meditatie voor iedereen verschillend kan zijn, is het beginpunt moeilijk. Want hoe weet je wat je nodig hebt en waar je moet beginnen?

    Soorten meditatie

    Op Welbenullig ben ik eerder ingegaan op verschillende soorten meditaties. Grofweg kan meditatie ingedeeld worden in twee stromingen: mindfulness en concentratie.

    Mindfulness

    De eerste stroming, mindfulness, komt neer op bewustwording en beschouwing. Dit zijn doorgaans oefeningen die jou in staat stellen tot inkeer en rust te komen, zodat je de mogelijkheid hebt jouw leven te ervaren als toeschouwer, in plaats van piloot. Zo kan je, losgekoppeld van emoties en verwachtingen, bewust worden van terugkerende thema’s in jouw leven. Daarna kan het je helpen inzien wat deze thema’s eigenlijk betekenen en hoe er wijs mee om te gaan. Enkele voorbeelden zijn bijvoorbeeld conflicten met vrienden, of professionele tegenslag, of financiële moeilijkheden. Met nieuwverworven inzicht kan je vervolgens weer met frisse moed jouw leven instappen en nieuwe keuzes maken. Maar mindfulness kan ook helpen met meer lichamelijke problemen, bewustwording van pijn bijvoorbeeld kan helpen jouw houding ten opzichte van pijn te veranderen, zodat je er minder last van hebt.

    Concentratie

    De tweede stroming, concentratie, komt neer op het genereren van focus en energie. Dit zijn doorgaans oefeningen zoals chanting (herhalen van “Oooohm”) of mantra meditatie, met een focus object, zoals een mandala, beeld of kaars. Deze vormen van meditatie kunnen ook gemakkelijk in groepen gedaan worden. Door de herhaling die in de meditatieoefening zit, worden ademhaling en je hartslag op elkaar afgestemd en raak je in een bepaalde focus. Dit kan helpen als je bijvoorbeeld energie mist om actie te ondernemen, of het gevoel hebt vast te zitten in een bepaalde situatie. Door concentratiemeditatie toe te passen kan je de focus en energie opwekken om door die barrières heen te breken en obstakels te overwinnen. Een voorbeeld kan zijn de moed te verzamelen om toch dat gesprek aan te gaan over je salarisverhoging.

    Als we deze twee vormen als kapstok gebruiken, dan zal je zien dat er ontelbare variaties aan op te hangen zijn, met allemaal andere namen, tradities en gebruiken. Ik zal daarom niet net doen alsof ik weet welke variant de beste is, want wat voor mij misschien heel goed werkt, is voor jou misschien momenteel niet wat je nodig hebt. Het is daarom heel erg goed om veel te lezen, te proberen en te ervaren, zodat je uiteindelijk zelf vindt wat het beste is voor jou.

    Met dat gezegd hebbende, realiseer ik mij ook weer dat je daar eigenlijk niet zoveel mee kan. Want het beantwoordt nog steeds niet de vraag waar je eigenlijk moet beginnen. Daarom zal ik in dit artikel een heleboel verschillende mogelijkheden presenteren, zodat je zelf een weloverwogen keuze kan maken!

    Beginner tips

    • Creëer een meditatieplek

    Als je wilt beginnen met meditatie dan kan het helpen om een speciaal plekje in te richten om te mediteren. Als je bij je meditatieplek zit, dan kan het je namelijk helpen om in de goede sferen te komen. Het kan bijvoorbeeld een klein kastje met een kaarsje zijn, of een kussen in de hoek van je woonkamer, precies zoals jij het wilt.

    • Bepaal je meditatiedoel

    Er is niet één beste manier van mediteren, want voor iedereen kan meditatie wat anders betekenen. Daarom is het belangrijk om voor jezelf te bedenken wat je uit jouw meditatie wilt halen. Ga je voor meer rust, of moet je iets ontrafelen, of wil je juist een oppepper? Als je weet wat je uit je meditatie wilt halen, dan kan het helpen je meditatie richting te geven.

    • Ervaar en onderzoek gedurende een maand

    Spreek met jezelf af om op vaste tijden voor minimaal een maand te mediteren. Ervaar en toets of het een positief effect heeft in je leven. Zo ja, dan heb je goede reden om door te gaan en je meditatie verder te ontwikkelen. Zo niet, dan kan je twee dingen doen: stoppen, of verder onderzoek doen naar andere vormen van meditatie die wellicht beter geschikt zijn voor jou. Het punt is: geef het minstens een maand te tijd, voordat je een oordeel velt. Rome was immers niet in één dag gebouwd.

    Check ook onderstaand filmpje met beginnerstips uit de ecursus Mindfulness voor beginners:

    Boekentips

    Laat ik beginnen met het benoemen van informatieve boeken over meditatie, mindfulness en theoretische achtergronden. Met deze boeken kan je jezelf verdiepen in de wereld van meditatie!

    Headspace – Voor een hoofd vol leegte door Andy Puddicombe

    In dit boek gaat de mede-oprichter van de wereldberoemde mindfulness app ‘Headspace’ dieper in op zijn leerweg door de wereld van meditatie. Andy heeft namelijk zijn leven achter zich gelaten en jaren als Boeddhistische monnik geleefd in Azië. In dit boek legt hij de basisbeginselen uit van meditatie en mindfulness en vertelt hij wat het voor hem heeft betekent. Ook staan er veel tips en tricks in voor de beginnende meditatie-beoefenaar.

    Think Like a Monk door Jay Shetty

    Ook dit boek is geschreven door een man die jaren heeft geleefd als een monnik. Maar anders dan Andy, heeft Jay als een Vedisch Hindoeïstische monnik geleefd in een Ashram. Hij vertelt over zijn ervaringen in de Ashram en hoe hij zijn lessen heeft kunnen gebruiken om de obstakels in zijn leven te kunnen overwinnen. Hij geeft advies en oefeningen mee, zodat wij de tools krijgen stress te verminderen en zelf discipline kunnen kweken, zodat we onze focus kunnen verbeteren en een betekenisvol leven kunnen bouwen. Jay is momenteel gastheer van de podcast On Purpose, een must listen!

    Mindfulness – een praktische gids om rust te vinden in een hectische wereld door Mark Williams en Danny Penman

    In mindfulness wordt haarfijn uitgelegd hoe jouw gedachten en gevoelens nou eigenlijk werken. Mark is hoogleraar klinische psychologie aan de universiteit van Oxford en Danny is gerenommeerd journalist. Samen onderzoeken ze de gunstige werking van mindfulness op jouw gedachten en gevoelens. Bovendien geven ze handige tips en oefeningen mee, zodat je de theorie meteen kan toepassen in de praktijk, waarmee je de uitdagingen in je leven stap voor stap de baas kan worden.

    The Buddha, Geoff and Me – A Modern Story door Edward Canfor-Dumas

    In deze roman wordt hoofdpersoon Ed geconfronteerd met de dagelijkse beslommeringen van het leven. Totdat hij Geoff tegenkomt, een boeddhist met een heel ander perspectief op het dagelijks leven. Wanneer Geoff met een glimlach een café-eigenaresse helpt door met zijn blote handen het riool te ontstoppen, besluit Ed meer van deze bijzondere man te willen leren. In dit boek worden op toegankelijke wijze verschillende Boeddhistische concepten besproken die Ed helpen zijn leven een positieve draai te geven.

    A Man’s Search for Meaning – The Classic Tribute to Hope from the Holocaust door Viktor E. Frankl

    In a Man’s Search For Meaning beschrijft Viktor hoe de concentratiekampen hem hebben geleerd dat zelfs in de meest vreselijke omstandigheden gewone mensen zoals jij en ik, betekenis kunnen vinden. Mensen die betekenis geven aan hun leven, door anderen lief te hebben, of waardevolle dingen doen voor anderen, hebben de kracht in zich om alles te doorstaan. Nadat Viktor was bevrijd, zou hij nog tientallen jaren werken als neuroloog en psychiater. Hij ontwikkelde zijn eigen vorm van therapie, waarbij hij de nadruk legde op het bouwen van een betekenisvolle toekomst. Een absolute must-read.

    Gratis Mediteren

    Als je bovenstaande boeken al gelezen hebt, of geen zin hebt om te lezen en meteen wil starten, dan zijn er talloze gratis resources die je kan gebruiken om te beginnen met meditatie. Zo kan je heel vrijblijvend eens aftasten of meditatie iets voor jou is! Hieronder enkele suggesties waarmee je gratis aan de slag kan:

    Apps

    • Insight Timer: een gratis app waarmee je kan luisteren naar concentratie meditatie, mantra meditatie, mindfulness meditatie en nog veel meer. Bovendien zijn er nog talloze praatjes die veel achtergrondinformatie kunnen bieden over oorsprong en voordelen van meditatie. Naast meditatie worden ook andere onderwerpen zoals yoga behandeld. Zeker een aanrader!
    • Headspace: misschien wel de beroemdste meditatie app van de wereld. Headspace, mede opgericht door bovengenoemde Andy Puddicombe, kan je naar meditatie en mindfulness sessies luisteren, als ook sessies die slaap en stress verbeteren. De app heeft een gratis en betaalde sectie. Als het je bevalt dan kan ik zeker aanraden je in te schrijven.
    • Aura: in deze app krijg je dagelijks een 3-minuut durende mindfulness sessie, gericht op jouw welzijn. Eerst vul je een aantal vragen in, zodat de app zich helemaal kan toespitsen op jouw benodigdheden.

    Youtube

    • Goodful is een lifestyle Youtube-Kanaal gericht op meditatie en gezonde levensstijl. Met meer dan 1 miljoen volgers en honderden filmpjes is dit een goede plek om meer te leren over meditatie en een gezonde levensstijl.

    • Calm is een youtube-kanaal van de beroemde meditatie app Calm. Zowel de app, als het youtube kanaal staan boordevol meditatie en mindfulness content. Zeker een goed startpunt als je wilt leren mediteren.

    • Tara Brach is een gerenommeerd Amerikaans psychologe en boeddhist. Op haar youtube kanaal kan je talloze filmpjes vinden met content over meditatie en boeddhisme. Veel uitleg en interviews waarmee je diep in de achtergronden kan duiken.

    Podcasts

    • 10% Happier is een podcast door Amerikaans presentator Dan Harris over meditatie. Nadat hij op live-TV een paniekaanval had gekregen, is Dan gaan mediteren. In deze podcast kan je luisteren naar meditaties en interviews met experts.
    • The Mindfulness Meditation Podcast with Danny Ford is een podcast waarin Danny, een psychotherapeut, de luisteraar helpt met het ontwikkelen van een dagelijkse meditatie routine. Echt een aanrader!
    • Mindfulness in 8 Weeks: 20 minutes a day program is een podcast die je samen kan gebruiken met het gelijknamige boek over meditatie. Met name voor beginners is dit een fijne podcast waarmee je rustig kan beginnen met de basisbeginselen van meditatie in korte sessies.

    Meditatie eCursussen

    Er zijn ook hele goede betaalde cursussen te vinden om te beginnen met meditatie of juist voor meer diepgang. Meestal bestaan deze cursussen uit meerdere filmpjes en teksten die dieper ingaan op de achtergronden en methodes van verschillende meditatievormen. Ook is er vaak de gelegenheid online vragen te stellen, zodat je antwoord kan krijgen toegespitst op jou. Hoewel niet noodzakelijk, deze cursussen zijn vaak goede investeringen in jezelf.

    Mindfulness voor het Dagelijks Leven

    Dit is een 8-weekse Mindfulness cursus inclusief audiobestanden, video’s en email-contact. De cursus is een dagelijks stappenplan voor mensen die aan de slag willen met Mindfulness en meer rust willen ervaren en minder stress.

    Leven in het Nu

    Leven in het Nu geeft je praktische inzichten en oefeningen om minder te denken, meer te ontspannen en bewuster te genieten van elk moment. Volg de 13 lessen en de 10 uitgebreide audio-oefeningen, stap volledig uit je hoofd – en geniet van Leven in het Nu! 

    Shambhala

    Shambala is een groot Engels platform met tientallen cursussen over meditatie in alle vormen en maten. Wat dit platform bijzonder maakt is dat het ook veel achtergrondinformatie biedt over boeddhistische, hindoeïstische en zelfs Christelijke achtergronden van meditatie. Kortom, voor ieder wat wils.

    Tot slot

    Ik hoop dat je met alle informatie kan beginnen met meditatie.. Er zijn nog talloze andere bronnen die we kunnen aanwenden, dus wees niet getreurd als je al het bovenstaande uitgespeeld hebt. Ik zal dit artikel blijven updaten!

  • Hoe is meditatie ontstaan?

    Inhoudsopgave

    Over achtergrond, proces en ontstaan van meditatie

    Ik krijg wel eens de vraag: waar komt meditatie vandaan? Meestal zeg ik dan uit India, maar dat is een beetje flauw. De vraag gaat namelijk niet om de letterlijke plaats waar men voor het eerst mediteerde. Nee, ik denk dat de echte vraag is: hoe is meditatie ontstaan? En dat is een hele goede vraag. Een vraag waarvoor ik in de boeken moest duiken, om te kijken of ik een antwoord kon vinden.

    Dokter google

    Zoals ieder ander persoon, begint mijn zoektocht meestal bij Google, zodat ik in één overzicht een indruk krijg. Er zijn meerdere weblocaties die iets over het ontstaan van meditatie schrijven. Ik zal enkele voorbeelden noemen, zodat ik daarna weet wat al bekend is, zodat ik niet hetzelfde zal opschrijven.

    Het begin

    Wanneer ik: ‘hoe is meditatie ontstaan?’ intyp op google, dan is de eerste weblocatie die verschijnt die van Freshhh.nl. In het artikel ‘Wat is meditatie?’ staat onder het kopje geschiedenis het volgende:

    “Meditatie is eigenlijk begonnen als onderdeel van het vedische hindoeïsme. Dit is het oudste geloof waarbij meditatie als onderdeel werd gebruikt om geestelijke en spirituele verlichting te vinden. In India heeft men geschriften gevonden van 5000 jaar oud waarin men al schrijft over meditatie.”

    Een andere weblocatie die snel in het oog springt is van Spiru.nl. In een artikel geschreven door Madelon de Groot, getiteld ‘Het ontstaan van Meditatie’, wordt het volgende vermeld:

    “Het ontstaan van meditatie gaat terug naar de tijd van het vedische hindoeïsme. Dit is het oudste geloof waarbij mediteren een onderdeel was van het dagelijkse leven. Het werd ingezet om geestelijke en spirituele verlichting te vinden. Er zijn in India zelfs 5000 jaar oude geschriften gevonden, waarin al werd geschreven over meditatie. “

    En ook op stresspro.nl schrijft Sander Touw in een artikel getiteld ‘Wat is meditatie?‘, het volgende over de oorsprong van meditatie:

    “Het ontstaan van meditatie is te herleiden tot het Vedische Hindoeïsme. Deze oude religie maakt gebruik van meditatie met als doel om spirituele en geestelijke verlichting te vinden. Er zijn geschriften gevonden van ruim 5000 jaar oud waarin al wordt geschreven over mediteren.”

    Kortom, er zijn een aantal overeenkomsten:

    • Meditatie is herleidbaar tot het Vedisch Hindoeïsme.
    • Het lijkt in India begonnen te zijn.
    • Het is ongeveer 5000 jaar oud.

    Of samengevat: meditatie lijkt ongeveer 5000 jaar geleden (het wanneer) begonnen te zijn in India (het waar), uit het Vedisch Hindoeïsme (de context).

    Maar hoe is meditatie dan ontstaan?
    Om op die vraag antwoord te vinden, heb ik andere bronnen moeten raadplegen. Hang on!

    De context: vedisch hindoeïsme

    Het Vedisch Hindoeïsme werd meermaals genoemd als de context waaruit meditatie ontstaan is. Maar wat is Vedisch Hindoeïsme eigenlijk?
    De encyclopaedia britannica is hier van grote waarde geweest!
    In een notendop: het was een religie die ongeveer 1500 jaar voor Christus vanuit hedendaags Iran naar India was gebracht. Het Vedisch geloof was een soort voorloper van het hedendaags Hindoeïsme. De naam Vedisch, komt van de heilige geschriften van dit geloof, genaamd de ‘Vedas’. Deze ‘Vedas’-geschriften zijn de oudste religieuze geschriften die bekend zijn in India, maar dat wil niet zeggen dat het Vedisch geloof ook de oudste was.

    De ‘Vedas’-geschriften zijn opgebouwd uit vier teksten, namelijk de ‘Rigveda’, de ‘Yajurveda’, de ‘Samaveda’ en de ‘Atharvaveda’. Samen bieden deze teksten onder andere uitleg over de goden, priesters, rituelen, offerceremonies, liederen en heilige muziek.
    De ‘Vedas’-geschriften hadden bijlagen, waarin bijvoorbeeld extra uitleg stond over de betekenis en uitvoer van de rituelen en offerceremonies.

    De god Indra op zijn witte olifant

    Er waren meerdere Vedische goden, waarvan Indra de belangrijkste was. Indra was vergelijkbaar met de Griekse god Zeus, of de Romeinse god Jupiter. Om Indra en de overige goden te eren en tevreden te houden, moesten er rituelen en offerceremonies gehouden worden. Hierbij werden dieren op rituele wijze geofferd en daarna aan een groot vuur geschonken aan de goden. De priesters die deze rituelen uitvoerden, werden Brahmanen genoemd. Soms waren er tientallen Brahmanen nodig om een wekenlange ceremonie te voltooien.

    Waarom is dit relevant vragen jullie je misschien af?

    Het ontstaan van meditatie

    Dr. Thomas McEvilley schreef van 1970 tot 2000 een boek genaamd: ‘The Shape of Ancient Thought’. In dit boek schrijft hij over de ontstaansgeschiedenis van religieuze en filosofische ideeën in de oudheid en ook een kort stuk over het vermoedelijk ontstaan van meditatie.
    Mocht je geïnteresseerd zijn in dit onderwerp en wil je meer lezen van McEvilley, dan kan je via onderstaande link het boek aanschaffen. (Door via deze affiliate link het boek aan te schaffen, krijg je niet alleen een fantastisch boek, maar ondersteun je ook Welbenullig.nl!)

    Op pagina 42 en 43 schrijft McEvilley iets buitengewoon interessants. Tijdens het uitvoeren van ceremonies, waren namelijk niet alle Brahmanen fysiek de ceremonie aan het uitvoeren. Één of meerdere Brahmanen, zaten namelijk stil te observeren hoe de ceremonie verliep, terwijl ze de ceremonie mentaal aan het doorlopen waren. Als de observerende Brahmaan dan een fout herkende, dan kon hij de fysieke ceremonie nog aanvullen en redden. Deze observerende Brahmaan was zo belangrijk, dat een ritueel zonder zo’n Brahmaan, werd beschouwd als onvoldoende.

    Van fysiek naar mentaal

    Het mentaal uitvoeren van de ceremonie werd zelfs zo belangrijk, dat uiteindelijk de mentale ceremonies ook aan niet-priesters werd onderwezen. Zo konden gewone mensen meedoen aan de vuurceremonies en dieroffers. Hiermee hoopten ze dat de goden nog meer tevreden zouden worden.

    Dus, om de relatie met de Vedische goden te onderhouden, konden mensen twee dingen doen:
    1. of zij konden priesters betalen om uitgebreide vuurceremonies met grote dieroffers te doen,
    2. of zij konden zelf de mentale ceremonies gaan leren en zo alsnog offers brengen.

    Een moderne vuurceremonie

    Deze vuurceremonies met dieroffers waren echter zo duur, dat alleen koningen en mensen van adellijke stand het konden betalen.
    Met de tijd werd daarom de mentale ceremonie belangrijker dan de fysieke ceremonie. Men hoefde immers geen dieren meer te offeren, want het offer werd mentaal gebracht. Hierdoor verschoof het zwaartepunt van vuurceremonie met dieroffers, naar spirituele ceremonie en innerlijk offer.

    Dit innerlijk offer wordt door McEvilley als volgt beschreven:

    “The interior sacrifice became known as “the fire [ceremony] that leads to heaven”

    – T. McEvilley, Shape of Ancient Thought, pagina 43, eerste paragraaf, lijn 4 en 5.

    Een nieuwe soort offer

    Meditatie is dus vermoedelijk begonnen als een mentale vuurceremonie waarbij men een innerlijk offer maakte. Aanvankelijk was het dus erg gebonden aan de vuurceremonies van de Brahmanen. Maar langzaam kwam het los te staan van de fysieke ceremonie. Het innerlijk offer veranderde. Hierover schrijft McEvilley het volgende:

    “In the early Upanisadic* communities the concept of interior sacrifice was generalized to the entire life of the spiritual seeker. “What the people call the ‘sacrifice,’” according to the Chandogya Upanisad, “is really the disciplined life of a seeker of sacred knowledge.”

    – T. McEvilley, Shape of Ancient Thought, pagina 43, tweede paragraaf, lijn 9 tot 12.
    *Upanisadic communities zijn Vedische gemeenschappen

    Het ging niet meer specifiek om het offerdier, maar om de innerlijke zoektocht naar de manier om een leven te leiden die goedgekeurd zou worden door de Vedische goden. Zo veranderde een mysterieuze vuurceremonie in een bruikbare vorm van mentale training. Uiteindelijk kon iedereen met interesse de innerlijke ceremonie leren. Dr. McEvilley sluit dan ook als volgt af:

    “In time the rite performed within the mind (manasayajna) could be practiced by any contemplative; the age of meditation had arrived.”

    – T. McEvilley, Shape of Ancient Thought, pagina 43, derde paragraaf, lijn 15 tot 16.

    Conclusie

    Ik hoop dat dit een duidelijk antwoord geeft over hoe meditatie is ontstaan. Tegenwoordig beoefent men vele soorten meditatie over de hele wereld. Je kan mediteren in religieuze context, maar ook helemaal zonder religie!
    Er zijn talloze voordelen voor je gezondheid te benoemen, zo blijkt mindfulness bijvoorbeeld goed voor je afweer systeem.

    Kortom, probeer een keer te mediteren als je wilt!

    Mvg,

    Fons

  • Over Boeddhisme – Welke soorten meditatie zijn er?

    In mijn vorige artikel ben ik uitgebreid ingegaan op mindfulness meditatie. Een meditatietechniek die zijn oorsprong vond in het Boeddhisme. De bedenker van mindfulness therapie, Jon Kabat-Zinn, beschreef mindfulness therapie als volgt: “relatively intensive training in Buddhist meditation without the Buddhism” 1.
    Omdat blijkt dat mindfulness zeer effectief is op zoveel fronten, was ik nieuwsgierig geworden naar ‘the Buddhism’ achter mindfulness.
    In dit artikel gaan we daarom dieper in op de verschillende soorten meditatie die wereldwijd toegepast en onderzocht worden.

    Inhoudsopgave

    Het begin

    Sinds de Boeddha ongeveer 2500 jaar geleden leefde, is het Boeddhisme verspreid over de hele wereld; van India, naar China, Korea, Japan, Zuidoost-Azië en het Westen. Ondertussen zijn er vele Boeddhistische stromingen ontstaan. Sommige stromingen zijn gericht op het kloosterleven, anderen op het dagelijks leven van Jan en alleman. Verschillende stromingen hebben hun eigen rituelen en soorten meditatie.

    Verspreiding van boeddhisme en verschillende soorten meditatie door azie
    Verspreiding van Boeddhisme door Azië

    De verschillen tussen die stromingen ontstonden, omdat vroeger vele gemeenschappen apart van elkaar leefden. Boeddhistische leerstellingen fuseerden dus met lokale gebruiken. Kijkend naar de kaart lijkt dat wel logisch.

    En dit was de intentie van de Boeddha. Er was niet één juiste, orthodoxe, leerwijze, maar zijn lessen moesten op verschillende momenten aan verschillende mensen hulp kunnen bieden.
    Dit zorgde echter ook voor verwarring. De één leek de ander soms tegen te spreken, maar toch was het allemaal Boeddhisme. Voor ons is dit soms lastig te begrijpen. Er is immers toch één Boeddhisme?

    De Slang en het vlot

    De Boeddha legde uit dat zijn leerstellingen goed aangeleerd moesten worden, maar ook moesten worden losgelaten wanneer dat nodig was.
    Op verschillende momenten is het één niet relevant, maar het ander wel en vice versa.
    Ingewikkeld…Hij daarom gaf wat verhelderende voorbeelden:
    1. Boeddhisme is als het verjagen van slangen, het kan je helpen slangen op te pakken en te verplaatsen, echter als je niet goed oplet, kan je gebeten worden.
    2. Anderszins is Boeddhisme als een vlot, het kan je helpen water over te steken, maar eenmaal aan de overkant laat je het vlot liggen.

    Zo legde hij uit, dat verschillen kunnen bestaan, omdat niet iedereen moet dealen met dezelfde slang of hetzelfde vlot moet bouwen 2. Dat er verschillende soorten meditatie zijn, geeft dus helemaal niet.

    Twee zijpaden

    Toch lijkt dit antwoord niet geheel bevredigend te zijn. Hoe kan je nou weten uit welke soorten meditatie je moet kiezen?

    Na zijn verlichting, hield de Boeddha zijn eerste preek. Hij verkondigde dat iedereen tijdens het leven wordt getroffen door lijden, niemand ontkomt hieraan. Gelukkig is er een manier dit te overwinnen. Met behulp van het achtvoudig pad kan ieder mens zijn/haar lijden transformeren. In een ander artikel zal ik dieper ingaan op het achtvoudig pad. Ik noem het nu, omdat ik twee zijpaden (see what I did there) van het achtvoudig pad wil uitlichten.

    Het eerste zijpad is het ontwikkelen van een bewustzijn van lichaam en geest (mindfulness).
    Het tweede zijpad is het ontwikkelen van een geestelijke geconcentreerde meditatieve oefening (concentration).

    Deze twee zijpaden van het achtvoudig pad kan iedere Boeddhist gebruiken om het leven te verbeteren.

    een monnik in meditatie
    Een monnik in meditatie

    Huidige indeling

    We kennen allemaal wel het beeld van de mediterende monnik…toch?
    Zoals de Boeddha tijdens zijn eerste preek twee manieren van meditatie noemde (mindfulness en concentration), worden de soorten meditatie vandaag ook nog op deze manier ingedeeld.

    Dr. Andrew Weaver publiceerde samen met zijn onderzoeksteam een artikel waarin hij alle studies over Boeddhisme en gezondheid van 1980 tot 2003 besprak 3.
    Ook Weaver maakte deze indeling: mindfulness en concentration.

    Over mindfulness schrijft hij dat het een observatie van iemands mentale functioneren en omgeving is. Hij beschrijft dat oprechte beoefening van mindfulness kan leiden naar een punt van heldere bewustwording en inzicht, waarin de essentie van het leven gevoeld kan worden (nirvana).

    Over concentration schrijft hij dat het een meditatie is waarbij de beoefenaar zich focust op een (mentaal) object, zoals een mantra of ademhaling, zo lang als hij wilt. Wanneer een beoefenaar dit met toewijding doet, kan een staat van opperste concentratie bereikt worden, los van gedachten, afleiding of doel (samadhi).

    Binnen deze twee hoofdcategorieën bestaan enkele bekende stromingen, zoals Zen meditatie, Tibetaanse meditatie, Vipassana meditatie, Shikantaza mindfulness en chanting.
    In andere artikelen zal ik verder ingaan op deze stromingen.

    Bewijsvoering en keuzes

    Al deze soorten meditatie hebben volgens Weaver meetbare effecten opgeleverd op verschillende manieren. Bij Tibetaanse monniken in meditatie lijkt communicatie tussen de hersenhelften te veranderen. Bij Zen monniken werd een betere immuunrespons gemeten via CD4 toename. En niet te vergeten de legio aan studies die positieve psychologische effecten zagen!

    Zoals ik eerder schreef, lijkt het erop dat niet één methode de beste is, maar dat de vele vormen van meditatie elkaar kunnen aanvullen. Voor ieder die op zoek is en wilt leren, wat wils.

    Referenties

    1 Kabat-Zinn J: Some reflections on the origins of MBSR, skillful means, and the trouble with maps. Contemp Buddh 2011, 12:281-306 http://dx.doi.org/10.1080/14639947.2011.564844.

    2 Alagaddupama Sutta: The Water-Snake Simile” (MN 22), translated from the Pali by Thanissaro Bhikkhu. Access to Insight (BCBS Edition), 17 December 2013, http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.022.than.html .

    3 Andrew J. Weaver MTh, PhD, Adam Vane MA & Kevin J. Flannelly PhD (2008) A Review of Research on Buddhism and Health: 1980–2003, Journal of Health Care Chaplaincy, 14:2, 118-132, DOI: 10.1080/08854720802129075